The biography of Prophet Muhammad – Tweets 1101 to 1150

Tweet 1101

ഇസ്‌ലാമിലെ ആരാധനാക്രമങ്ങളിൽ ഇഴചേർന്ന് നിൽക്കുന്ന മറ്റൊരു പ്രണയമാണ് മനുഷ്യർ തമ്മിലുള്ള ബന്ധം. നിസ്കാരം സംഘടിതമായി നിർവഹിക്കുമ്പോൾ ഒറ്റക്ക് നിസ്കരിക്കുന്നതിനേക്കാൾ 27 ഇരട്ടി പ്രതിഫലം ലഭിക്കുന്നു. ആഴ്ചയിൽ ഒരു ദിവസം ഒരു പ്രദേശത്തെ പരമാവധി ആളുകൾ ഒരുമിച്ചുകൂടി ജുമുഅ നിർവഹിക്കുമ്പോൾ അത് ഹജ്ജും പെരുന്നാളും പോലെ പുണ്യമുള്ളതായി മാറുന്നു. ഇതുപോലെ വ്രതകാലത്തും മറ്റൊരാൾക്കും കൂടി നോമ്പുതുറക്കാൻ സൗകര്യം ചെയ്തു കൊടുത്താൽ അതിന് പുണ്യം വേറെ. ആതിഥ്യം സ്വീകരിക്കുന്നവൻ ആതിഥേയന് വേണ്ടി പ്രത്യേകം പ്രാർഥിക്കുന്നു. അബ്ദുല്ലാഹിബിന് സുബൈറി(റ)ൽ നിന്ന് ഇമാം ഇബ്നുമാജ(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. തിരുനബിﷺ സഅദ് ബിൻ മുആദി(റ)ന്റെ പക്കൽ നിന്ന് നോമ്പുതുറ നിർവഹിച്ചു. ശേഷം ഇങ്ങനെ ആശംസിച്ചു. നിങ്ങളുടെ പക്കൽ നിന്ന് നോമ്പുകാർ നോമ്പുതുറ നിർവഹിച്ചിരിക്കുന്നു. നിങ്ങളുടെ ഭക്ഷണം ഗുണവാന്മാർ ഭക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നു. മലക്കുകൾ നിങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി അനുഗ്രഹം നേർന്നിരിക്കുന്നു.

ഒരാൾ മറ്റൊരാളെ നോമ്പുതുറപ്പിച്ചാൽ അയാൾക്കുള്ള പുണ്യം പ്രത്യേകമായി തന്നെ ഹദീസിൽ പറയുന്നുണ്ട്. സയ്യിദ് ബിൻ ഖാലിദ് അൽ ജുഹനീ(റ)യിൽ നിന്ന് ഇമാം തുർമുദി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. തിരുനബിﷺ പറഞ്ഞു. ഒരാൾ മറ്റൊരാളെ നോമ്പുതുറപ്പിച്ചാൽ നോമ്പുകാരന് ലഭിക്കുന്നതിന് സമാനമായ ഒരു പ്രതിഫലം അദ്ദേഹത്തിനൊട്ടും കുറയാതെ തന്നെ നോമ്പുതുറപ്പിച്ചവനും ലഭിക്കും.

നോമ്പുതുറ സൽക്കാരങ്ങളും സംഗമങ്ങളും കുടുംബങ്ങളിലും സമൂഹങ്ങളിലും സ്നേഹ കുടുംബ സൗഹൃദബന്ധങ്ങളെ പുനസ്ഥാപിക്കുന്നതിൽ വലിയ പങ്കുവഹിക്കുന്നു. സാമൂഹികമായ ഒരു പരിപാലനത്തിന്റെയും നിർമാണത്തിന്റെയും ഭാഗമായി അവ മാറുന്നു. നോമ്പുകാരൻ ഭക്ഷണം കഴിച്ചു കഴിയുന്നത് വരെ നോമ്പുതുറപ്പിച്ചവർക്ക് വേണ്ടി മലക്കുകൾ പ്രത്യേകം പ്രാർഥിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുമെന്ന് തിരുനബിﷺ പറഞ്ഞ സന്ദേശം ഉമ്മു ഉമാറ അൽ അൻസാരിയ്യ(റ)യിൽ നിന്ന് ഇമാം തുർമുദി(റ) തന്നെ നിവേദനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

വ്രതാനുഷ്ഠാനത്തിന്റെ ഭാഗമായി നോമ്പുകാരൻ ശ്രദ്ധിക്കുന്ന മറ്റൊരു കാര്യമാണ് അത്താഴം. നോമ്പ് ആരംഭിക്കുന്ന സമയത്തിന് കുറച്ചുമുമ്പ് മിതമായ ഭക്ഷണം കഴിക്കേണ്ടത് നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ട പുണ്യകർമമാണ്. സുഹൂര്‍ അഥവാ അത്താഴം എന്നാണ് അതിനെ പരിചയപ്പെടുത്തിയത്. അബൂഹുറൈറ(റ)യിൽ നിന്ന് ഇമാം അഹ്മദ്(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്നു. അബൂഹുറൈറ(റ) പറഞ്ഞു. ഞാൻ തിരുനബിﷺയുടെ അടുക്കലേക്ക് ചെല്ലുമ്പോൾ അവിടുന്ന് അത്താഴം കഴിക്കുകയായിരുന്നു. അപ്പോൾ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു. ഈ അത്താഴം കഴിക്കുന്നതിൽ അനുഗ്രഹങ്ങളുണ്ട്. അല്ലാഹു നിങ്ങൾക്ക് അത് അനുവദിച്ചു തന്നതാണ്. നിങ്ങൾ അതിനെ ഒഴിവാക്കരുത്.

അനുഗ്രഹീതമായ ഭക്ഷണത്തിലേക്ക് വരൂ എന്നു പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് തിരുനബിﷺ എന്നെ അത്താഴത്തിലേക്ക് ക്ഷണിച്ചത് എന്ന് ഇർബാള് ബിനു സാരിയ(റ) പറയുന്നു. ഇബ്നു അബ്ബാസ്(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. തിരുനബിﷺ പറഞ്ഞു. ഞങ്ങൾ അമ്പിയാക്കൾക്ക് അത്താഴം വൈകി കഴിക്കാൻ കൽപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.

തിരുനബിﷺ അത്താഴം കഴിച്ചു കഴിഞ്ഞാൽ നിന്ന് 50 സൂക്തം പാരായണം ചെയ്യുന്ന സമയമാണ് പിന്നീട്  ബാങ്ക് വിളിക്കാനുണ്ടായിരുന്നത്. ലളിതമായ ഭക്ഷണമായിരുന്നു തിരുനബിﷺ അത്താഴത്തിനും കഴിച്ചിരുന്നത്. തിരുനബിﷺയോടൊപ്പം അത്താഴം കഴിച്ച പല സ്വഹാബികളുടെയും അനുഭവങ്ങളും സാക്ഷ്യങ്ങളും ഹദീസുകളിൽ നിന്നും നമുക്ക് വായിക്കാം. തിരുനബിﷺയോടൊപ്പം അവർ നിസ്കരിക്കാൻ പോയതും അവിടുത്തെ നിസ്കാരത്തിന്റെ ദൈർഘ്യവും അത്തരം നിവേദനങ്ങളിലെല്ലാം വിശദമായി വന്നിട്ടുണ്ട്.

 

 

Tweet 1102

ഇസ്‌ലാമിലെ എല്ലാ ആരാധനാക്രമങ്ങളിലും ഉള്ളതുപോലെ വ്രതാനുഷ്ഠാനത്തിലും സാഹചര്യവും ആരോഗ്യവും ഒക്കെ പരിഗണിച്ചു കൊണ്ടുള്ള ആനുകൂല്യങ്ങളും വിട്ടുവീഴ്ചകളും അനുവദിച്ചിട്ടുണ്ട്. റമളാനിലെ നോമ്പിനെ പരിചയപ്പെടുത്തുമ്പോൾ തന്നെ ഖുർആൻ അത് സൂചിപ്പിക്കുന്നുമുണ്ട്. രണ്ടാം അധ്യായം അൽബഖറയിലെ നൂറ്റി എൺപത്തി അഞ്ചാം സൂക്തത്തിൻ്റെ ആശയ സാരം ഇങ്ങനെ വായിക്കാം.

“ജനങ്ങള്‍ക്ക് മാര്‍ഗദർശനവും നേര്‍വഴി കാട്ടുന്നതും സത്യവും അസത്യവും വേര്‍തിരിച്ചു കാണിക്കുന്നതുമായ സുവ്യക്ത പ്രമാണങ്ങളോടെ വിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ട മാസമാകുന്നു റമളാന്‍. അതു കൊണ്ട് നിങ്ങളില്‍ ആര്‍ ആ മാസത്തില്‍ സന്നിഹിതരാണോ അവര്‍ ആ മാസം വ്രതമനുഷ്ഠിക്കേണ്ടതാണ്‌. ആരെങ്കിലും രോഗിയാവുകയോ യാത്രയിലാവുകയോ ചെയ്താല്‍ പകരം അത്രയും എണ്ണം നോമ്പെടുക്കേണ്ടതാണ്‌. നിങ്ങള്‍ക്ക് ആശ്വാസം വരുത്താനാണ് അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. നിങ്ങള്‍ക്ക് ഞെരുക്കമുണ്ടാക്കാന്‍ അവന്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്നില്ല. നിങ്ങള്‍ ആ എണ്ണം പൂർത്തീകരിക്കാനും നിങ്ങള്‍ക്ക് നേര്‍വഴി കാണിച്ചുതന്നതിന്റെ പേരില്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ മഹത്വം നിങ്ങള്‍ പ്രകീര്‍ത്തിക്കുവാനും നിങ്ങള്‍ നന്ദിയുള്ളവരായിരിക്കുവാനും വേണ്ടിയത്രെ ഇങ്ങനെ കല്‍പിച്ചിട്ടുള്ളത്‌.”

യാത്രയും രോഗവും എല്ലാം പരിഗണിച്ചുകൊണ്ടാണ് മത നിയമങ്ങളുടെ അനുഷ്ഠാനക്രമങ്ങളെ ഇസ്‌ലാം സംബോധന ചെയ്യുന്നത്. യാത്രാവേളകളിൽ തിരുനബിﷺ നോമ്പനുഷ്ഠിക്കുകയും ഒഴിവാക്കുകയും ചെയ്ത രംഗങ്ങൾ ഹദീസുകളിൽ നിന്ന് വായിക്കാം. അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു മസ്ഊദും(റ) അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു ഉമറും(റ) മറ്റു സ്വഹാബികളും ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങൾ ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്. മക്കാ വിജയ വേളയിൽ തിരുനബിﷺ മദീനയിൽ നിന്ന് മക്കയിലേക്ക് പുറപ്പെടുകയും കുറാഉൽ ഗമീം എത്തിയപ്പോൾ പകൽസമയത്തു തന്നെ നോമ്പു മുറിക്കുകയും അനുയായികൾക്ക് അനുമതി നൽകുകയും ചെയ്തു. യാത്രയും കാലാവസ്ഥയുടെ കാഠിന്യവും പരിഗണിച്ചുകൊണ്ടുള്ള ആനുകൂല്യം പ്രായോഗികമായിത്തന്നെ പങ്കുവെക്കുകയായിരുന്നു അവിടുന്ന്.

ഇത്തരമൊരു അനുമതിയും വിട്ടുവീഴ്ചയും സംഘത്തിലെ എല്ലാവരുടെയും ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്താൻ പിന്നിൽ വരുന്ന സ്വഹാബികളെ കാത്തുനിൽക്കുകയും എല്ലാവരുടെയും ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുന്ന വിധം തന്നെ തിരുനബിﷺ പാനപാത്രം ചുണ്ടോട് അടുപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. ശത്രുക്കളെ പ്രതിരോധിക്കാൻ പോകുന്ന നേരങ്ങളിൽ ശത്രുക്കൾക്കെതിരെ നിങ്ങൾ ശക്തരാകൂ നോമ്പു ഒഴിവാക്കേണ്ടവർ ഒഴിവാക്കിക്കൊള്ളൂ എന്നുള്ള സന്ദേശം തിരുനബിﷺ അണികൾക്കിടയിൽ പങ്കുവെച്ചിരുന്നു.  ഈ സന്ദർഭം ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഹദീസ് ഇമാം മാലിക്ക്(റ), ഇമാം അഹ്മദ്(റ), ഇമാം ശാഫിഈ(റ) എന്നിവരും ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഒരിക്കൽ തിരുനബിﷺ മദീനയിൽ നിന്ന് മക്കയിലേക്ക് പുറപ്പെട്ടപ്പോൾ ഉസ്ഫാൻ എന്ന പ്രദേശത്ത് വച്ച് വെള്ളം ആവശ്യപ്പെടുകയും ജനങ്ങൾ കാണുന്ന വിധത്തിൽ വെള്ളം കുടിക്കുകയും ചെയ്തു. നോമ്പു ഒഴിവാക്കേണ്ടവർക്ക് ഒഴിവാക്കാം എന്ന് പഠിപ്പിക്കാൻ വേണ്ടിയായിരുന്നു അത്. ഈ സംഭവം  ഇബ്നു അബ്ബാസി(റ)ൽ നിന്ന് ഇമാം ബുഖാരി(റ)യും മുസ്‌ലിമും(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്.

മതത്തിന്റെ മാനുഷിക മുഖത്തെയും നബി ജീവിതത്തിന്റെ പ്രായോഗിക തലങ്ങളെയും മനുഷ്യർക്കിടയിൽ ജീവിച്ച് മനുഷ്യരുടെ ഗതിവിഗതികളെയും വികാരവിചാരങ്ങളെയും നേരിൽകണ്ടും അനുഭവിച്ചും ഇസ്‌ലാമിക ആചാരാനുഷ്ഠാന വിശ്വാസങ്ങളെ പകർന്നു നൽകിയ സമ്പൂർണ്ണമായ പ്രവാചക ആവിഷ്കാരത്തിന്റെ മനോഹാരിതകളാണ് ഈ സംഭവങ്ങളും പ്രമേയങ്ങളും പങ്കുവെക്കുന്നത്.

 

 

Tweet 1103

തിരുനബിﷺയുടെ നിസ്കാരത്തെക്കുറിച്ച് വായിച്ചപ്പോൾ ഫർള് അഥവാ നിർബന്ധ നിസ്ക്കാരത്തിനു പുറമേ സുന്നത്ത് അഥവാ ഐച്ഛിക നിസ്കാരങ്ങളെ കുറിച്ചും നാം വായിച്ചു പോയിട്ടുണ്ട്. വ്രതാനുഷ്ഠാനത്തിലും അത്തരം ഒരു അധ്യായമുണ്ട്. റമളാനിലെ നിർബന്ധമായ നോമ്പിനു പുറമേ വ്യത്യസ്തങ്ങളായ സന്ദർഭങ്ങളിൽ സുന്നത്തായ നോമ്പുകളും അനുഷ്ഠിക്കുകയും അനുയായികളോട് അനുഷ്ഠിക്കാൻ കല്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

നോമ്പ് നിഷിദ്ധമാക്കപ്പെട്ട ദിവസങ്ങളിൽ അല്ലാത്തപ്പോഴെല്ലാം ഒരു വിശ്വാസിക്ക് നോമ്പെടുക്കാം. നോമ്പിന് മറ്റ് ആരാധനകളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായ ഒരുപാട് പുണ്യങ്ങളും മഹത്വങ്ങളും സ്വതന്ത്രമായി അവിടുന്ന് പഠിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

ഇമാം അഹ്മദും(റ) ഇമാം മുസ്‌ലിമും(റ) മറ്റും നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. ആഇശ(റ) പറഞ്ഞു. ഒരു ദിവസം തിരുനബിﷺ എന്റെ സമീപത്തേക്ക് വന്നു. എന്നിട്ട് ചോദിച്ചു. നിങ്ങളുടെ പക്കൽ എന്തെങ്കിലുമുണ്ടോ? അഥവാ ഇവിടെ ഭക്ഷണം വല്ലതുമുണ്ടോ എന്ന്? ഇല്ല, എന്ന് മഹതി മറുപടി പറഞ്ഞു. എന്നാൽ ഇന്നു ഞാൻ നോമ്പുകാരനാണ് എന്ന് തിരുനബിﷺ മറുപടിയും പറഞ്ഞു.

സുന്നത്ത് നോമ്പനുഷ്ഠിക്കാൻ മധ്യാഹ്നത്തിനു മുമ്പ് നിയ്യത്ത് ചെയ്താലും മതി. പക്ഷേ, സുബ്ഹി സമയം പ്രവേശിച്ചത് മുതൽ നോമ്പ് മുറിയുന്ന കാര്യങ്ങളൊന്നും സംഭവിച്ചിരിക്കാൻ പാടില്ല. തിരുനബിﷺ അതുവരെ വെള്ളം കുടിക്കുകയോ ഭക്ഷണം കഴിക്കുകയോ ഒന്നും ചെയ്തിട്ടില്ലാത്തതുകൊണ്ട് നിയ്യത്ത് ചെയ്താൽ മതിയായിരുന്നു.

മറ്റൊരിക്കൽ തിരുനബിﷺ ആഇശ(റ)യോട് ഇതേ ചോദ്യം ചോദിച്ചു. നമുക്കിന്ന് ഹൈസ് വിഭവം സമ്മാനമായി ലഭിച്ചു എന്നു പറഞ്ഞപ്പോൾ എന്നാൽ കൊണ്ടുവരൂ കഴിക്കട്ടെ! ഞാനെന്നാൽ നോമ്പെടുക്കാം എന്ന് വിചാരിച്ചതായിരുന്നു. ഇനിയിപ്പോൾ ഇന്ന് ഇത് കഴിക്കാം എന്നു പറഞ്ഞുകൊണ്ട് ഉദ്ദേശിച്ച സുന്നത്ത് നോമ്പ് ഒഴിവാക്കാനും അനുമതിയുണ്ടെന്ന് പഠിപ്പിച്ചു.

തിരുനബിﷺ ജീവിതത്തിൽ സുന്നത്ത് നോമ്പുകൾ ഏറെ അനുഷ്ഠിച്ചതായി കാണാം. എന്നാൽ, അവിടുത്തെ ജീവിതത്തെ അത്ഭുതകരമായി ഉദ്ധരിക്കപ്പെടുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്. നോമ്പനുഷ്ഠിക്കുന്ന നബിﷺയാണ് നിങ്ങൾ കാണാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നതെങ്കിൽ നിങ്ങൾക്ക് അത് കാണാനാവും. നോമ്പ് അനുഷ്ഠിക്കാത്ത അവസ്ഥയിൽ നബിﷺയെ കാണാനാണ് നിങ്ങൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നതെങ്കിൽ അങ്ങനെയും നിങ്ങൾക്ക് കാണാനാവും. അഥവാ ഇടയ്ക്കിടെ നോമ്പെടുക്കുകയും എന്നും നോമ്പെടുക്കണം എന്ന് പഠിപ്പിക്കുന്ന ഭാരമേറിയ ശിക്ഷണരീതി അവിടുന്ന് പ്രകാശിപ്പിക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നും നോമ്പെടുക്കാൻ അനുമതി ചോദിച്ച സ്വഹാബിയോട് വേണ്ടെന്നായിരുന്നു തിരുനബിﷺയുടെ മറുപടി.

മാസത്തിൽ മൂന്ന് ദിവസം നോമ്പെടുക്കുന്നത് വളരെ പുണ്യകരമാണെന്ന് തിരുനബിﷺ പഠിപ്പിച്ചു. മാസത്തിന്റെ മധ്യത്തിലാകുന്നതാണ് ഏറ്റവും നല്ലത്. എന്നാൽ നബിﷺയുടെ ജീവിതത്തിൽ തന്നെ അനുയായികൾക്ക് വിശാലതയും സ്വാതന്ത്ര്യവും അനുവദിച്ചു നൽകാൻ വേണ്ടി മാസത്തിന്റെ ആരംഭത്തിലും മധ്യത്തിലും അവസാനത്തിലും ഇങ്ങനെ മാറിമാറി അനുഷ്ഠിച്ചതും നമുക്ക് കാണാൻ കഴിയും.

മാസത്തിലെ മൂന്നുദിവസം അഥവാ വെളുത്തവാവ് ദിവസങ്ങളിലെ നോമ്പനുഷ്ഠാനം വളരെ കണിശമായി തന്നെ തിരുനബിﷺ പാലിച്ചിരുന്നു. യാത്രയിലും അല്ലാത്തപ്പോഴും പ്രസ്തുത നോമ്പ് അനുഷ്ഠിച്ചിരുന്നു എന്ന് അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു അബ്ബാസി(റ)ൽ നിന്ന് ഇമാം നസാഈ(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്നുണ്ട്. സമാനമായ ആശയമുള്ള നിവേദനം തന്നെ തിരുനബിﷺയുടെ പ്രിയ പത്നി ഹഫ്സ(റ)യിൽ നിന്ന് ഇമാം അഹ്മദും(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു.

വ്രതാനുഷ്ഠാനത്തോട് തിരുനബിﷺക്ക് ഉണ്ടായിരുന്നു ശ്രദ്ധയും താല്പര്യവും സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഏറെ ഹദീസുകൾ ഈ അധ്യായത്തിൽ വായിക്കാൻ കഴിയും.

 

Tqeet 1104

തിരുനബിﷺ വളരെ പ്രാധാന്യത്തോടുകൂടി കണ്ടിരുന്ന ഒരു വ്രതാനുഷ്ഠാനമാണ് മുഹറം 10 അഥവാ ആശൂറാഅ്. ജാഹിലിയ്യാക്കാലത്തെ ആളുകളും ഈ നോമ്പ് അനുഷ്ഠിച്ചിരുന്നു. ഇക്‌രിമ(റ) പറയുന്നു. ജാഹിലിയ്യാ കാലത്ത് ഖുറൈശികൾ ഒരു മഹാപാതകം ചെയ്തു. അതിൽ മനസ്താപം തോന്നിയ അവർ പരിഹാരം അന്വേഷിച്ചു. നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ട പ്രകാരമാണ് മുഹറം പത്തിന് ആശൂറാഅ് ദിവസം അവർ നോമ്പെടുക്കാൻ തുടങ്ങിയത്.

മുൻകാല ശരീഅത്തുകളിൽ നിന്ന് ഖുറൈശികൾക്ക് ലഭിച്ചതായിരിക്കാം ആശൂറാഅ് നോമ്പ് എന്ന് ഇബ്നു ഹജർ(റ) ഫത്ഹുൽബാരിയിൽ വിശദീകരിക്കുന്നുണ്ട്.

തിരുനബിﷺ പലായനം ചെയ്തു മദീനയിലെത്തിയപ്പോൾ അവിടുത്തെ യഹൂദികൾ ആശൂറാഅ് നോമ്പ് അനുഷ്ഠിക്കുന്നതായി അറിയാൻ കഴിഞ്ഞു. ഇമാം ബുഖാരി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. ഇബ്നു അബ്ബാസ്(റ) പറഞ്ഞു. തിരുനബിﷺ മദീനയിലേക്ക് കടന്നുവന്ന സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ അവിടെയുള്ള ജൂതന്മാര്‍ മുഹറം പത്ത് അഥവാ ആശൂറാഅ് നോമ്പെടുക്കുന്നതായിക്കണ്ടു. അപ്പോൾ അവിടുന്ന് ചോദിച്ചു. ഇതെന്ത് ദിവസമാണ്? അവര്‍ പറഞ്ഞു. ഇതൊരു നല്ല ദിവസമാണ്. ഈ ദിവസത്തിലാണ് ബനൂ ഇസ്റാഈല്യരെ അവരുടെ ശത്രുവില്‍ നിന്നും അല്ലാഹു രക്ഷപ്പെടുത്തിയത്. അപ്പോള്‍ തിരുനബിﷺ പറഞ്ഞു. മൂസാ(അ)യെ നിങ്ങളെക്കാള്‍ അര്‍ഹിക്കുന്നത് ഞാനാണ്. അപ്രകാരം നബിﷺ ആ ദിവസം നോമ്പ് നോല്‍ക്കുകയും മറ്റുള്ളവരോട് നോല്‍ക്കാന്‍ കല്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

ഈ ദിവസത്തെ നോമ്പിനെ മഹത്വപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് തിരുനബിﷺ പറയുന്ന പ്രസ്താവന ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നത് ഇപ്രകാരമാണ്. അറഫ ദിനത്തിലെ നോമ്പ് കാരണം  കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷത്തെയും വരാനിരിക്കുന്ന വര്‍ഷത്തെയും പാപങ്ങള്‍ അല്ലാഹു പൊറുത്ത് തരുമെന്ന് ഞാന്‍ കണക്കാക്കുന്നു. ആശൂറാഅ് ദിനത്തിലെ നോമ്പാകട്ടെ അതുകാരണം കഴിഞ്ഞുപോയ ഒരു വര്‍ഷത്തെ പാപങ്ങള്‍ അല്ലാഹു പൊറുത്ത് തരുമെന്ന് ഞാന്‍ കണക്കാക്കുന്നു.

ഇമാം ബുഖാരി(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്ന മറ്റൊരു ഹദീസിന്റെ ആശയം ഇപ്രകാരമാണ്. ഇബ്നു അബ്ബാസ്(റ)   പറഞ്ഞു. മറ്റുള്ളവയെക്കാള്‍  പ്രാധാന്യത്തോടെയും ഏറെ മഹത്വം കൽപ്പിച്ചും നബിﷺ ഈ ദിവസത്തേതല്ലാതെ മറ്റേതെങ്കിലും  ദിവസം നോമ്പെടുക്കുന്നത് ഞാന്‍ കണ്ടിട്ടില്ല. അതായത് ആശൂറാഅ് ദിവസം, റമളാനിനോളം മഹത്വം കൽപ്പിച്ച് മറ്റൊരു മാസവും അവിടുന്ന് നോമ്പെടുക്കുന്നതും കണ്ടിട്ടില്ല.

റമളാൻ മാസത്തെ നോമ്പ് അനുഷ്ഠാനം നിർബന്ധമാണ്. ബാക്കിയുള്ള നോമ്പുകൾ എല്ലാം സുന്നത്താണ്. അവയിൽ ഏറെ മഹത്വം കൽപിച്ചും പ്രാധാന്യത്തോടെയും തിരുനബിﷺ നിർവഹിച്ചിരുന്ന നോമ്പാണ് മുഹറം പത്തിലെ നോമ്പ്.

മുഹറം ഒമ്പത് കൂടി ചേർത്തുകൊണ്ട് തിരുനബിﷺ നൽകുന്ന അധ്യാപനവും നിർദ്ദേശവും ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്ന ഹദീസിൽ നിന്ന് നമുക്ക് വായിക്കാം. ഇബ്നു അബ്ബാസ്(റ) പറഞ്ഞു. തിരുനബിﷺ  ആശൂറാഅ് ദിവസം നോമ്പ് നോല്‍ക്കുകയും ആ ദിവസത്തില്‍ നോമ്പെടുക്കാന്‍ കല്പിക്കുകയും ചെയ്തപ്പോള്‍ അനുയായികൾ പറഞ്ഞു. അല്ലയോ അല്ലാഹുവിന്റെ ദൂതരെﷺ, അത് ജൂത- ക്രൈസ്തവര്‍ മഹത്വവല്‍ക്കരിക്കുന്ന ദിവസമല്ലേ! അപ്പോള്‍  തിരുനബിﷺ പറഞ്ഞു. ഇൻശാ അല്ലാഹ്! അടുത്ത വര്‍ഷം നാം ജൂത-ക്രൈസ്തവരില്‍ നിന്നും ഉപരിയായി ഒൻപതാം ദിവസം കൂടി നോമ്പെടുക്കും. പക്ഷെ അടുത്ത വര്‍ഷം ആയപ്പോഴേക്കും തിരുനബിﷺ പരലോകത്തേക്ക് യാത്രയായിരുന്നു.

മുഹറം പത്തിന്റെ നോമ്പ് തിരുനബിﷺ നിർദേശിച്ചും അനുഷ്ഠിച്ചും നമ്മെ പഠിപ്പിച്ചു. ഒമ്പതാം ദിവസത്തെ നോമ്പ് അനുഷ്ടിക്കണമെന്ന് തിരുനബിﷺ നിർദേശിച്ചു. തദനുസാരം വിശ്വാസിലോകം മുഹറം ഒമ്പതും പത്തും നോമ്പ് അനുഷ്ഠിക്കുന്നു.

 

 

Tweet 1105

റമളാൻ മാസത്തിൽ വ്രതാനുഷ്ഠാനത്തിന് പുറമേ തിരുനബിﷺ നിർവഹിച്ചിരുന്ന ആരാധനാകർമങ്ങളിൽ സവിശേഷമാണ് ഇഅ്തികാഫ്. പ്രബോധനത്തിന്റെ ആദ്യകാലങ്ങളിലും തിരുനബിﷺ പ്രിയ പത്നി ഖദീജ(റ) യോടൊപ്പം ഇഅ്ത്തികാഫ് നിർവഹിച്ചിരുന്നു. പിൽക്കാലത്ത് തിരുനബിﷺ ഏറെ പുണ്യത്തോടെ പരിഗണിച്ചു പരിപാലിച്ച റമളാനിലെ അവസാന പത്ത് ദിനങ്ങളോട് തന്നെ പ്രസ്തുത ഇഅ്ത്തികാഫ് യോജിച്ചിരുന്നുവെന്ന് മഹതി ആഇശ(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്ന ഹദീസിൽ കാണാം.

ഇമാം ബുഖാരി(റ)യും മുസ്‌ലിമും(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. ആഇശ(റ) പറഞ്ഞു. തിരുനബിﷺ അവിടുത്തെ വിയോഗം വരെ റമളാനിന്റെ അവസാനത്തെ പത്തിൽ ഇഅ്തികാഫ് ഇരിക്കാറുണ്ടായിരുന്നു. അവിടുത്തെ കാലശേഷം നബിﷺയുടെ ഭാര്യമാരും ഇഅ്തികാഫ് ഇരിക്കാറുണ്ടായിരുന്നു.

ഇഅ്തികാഫ് സുന്നത്താണ്  എന്നാണ് പണ്ഡിതന്മാരുടെ ഏകാഭിപ്രായം. ഇബ്‌നുൽ മുൻദിർ(റ) പറഞ്ഞു. ഇഅ്തികാഫ് സുന്നത്താണെന്നതിലും നിർബന്ധമല്ല എന്നതിലും പണ്ഡിതന്മാർക്ക് ഏകാഭിപ്രായമുണ്ട്. എന്നാൽ, ആരെങ്കിലും ഇഅ്തികാഫ് നേർച്ചയാക്കി നിർബന്ധമാക്കിയാൽ അപ്പോൾ അവന് നിർബന്ധമാകും.

ഇഅ്തികാഫിൻ്റെ മഹത്വം പറയുന്ന നിരവധി നിവേദനങ്ങളും പണ്ഡിത പ്രസ്താവനകളുമുണ്ട്. മസാഇലു അബീ ദാവൂദിൽ അബു ദാവൂദ്(റ) റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. ഞാൻ അഹ്മദി(റ)നോട് ചോദിച്ചു. ഇഅ്തികാഫിന്റെ ശ്രേഷ്ഠത അറിയിക്കുന്ന വല്ല ഹദീസും താങ്കൾക്ക് അറിയുമോ? അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ദുർബലമായ ഹദീസുകളല്ലാതെ ഒന്നും വന്നിട്ടില്ല.

മഹത് കർമങ്ങൾ അനുഷ്ഠിക്കാനും അനുകരിക്കാനും മത നിയമങ്ങൾ സ്ഥിരപ്പെടുത്താൻ അവലംബിക്കുന്നത്ര ബലമുള്ള ഹദീസുകളോ നിവേദനങ്ങളോ ആവശ്യമില്ല എന്നത് പണ്ഡിത ലോകത്തെ ഏകാഭിപ്രായമാണ്. റമളാനിൽ മാത്രമേ ഉള്ളൂ എന്ന് ചിലർ പറയാറുണ്ടെങ്കിലും അത് വേണ്ടത്ര പ്രാമാണികമല്ല. ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്ന ഹദീസിന്റെ ആശയം ഇങ്ങനെ വായിക്കാം. തിരുനബിﷺ ഒരു വർഷത്തിൽ റമളാനിലെ ഇഅ്തികാഫ് ശവ്വാലിലെ ആദ്യപത്തിലേക്ക് മാറ്റിവെക്കുകയും  അതുപ്രകാരം അനുഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്തത് സ്ഥിരപ്പെട്ട കാര്യമാണ്.

റമളാനിൽ തന്നെ വിവിധ സന്ദർഭങ്ങളിൽ തിരുനബിﷺ ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നതും ഹദീസിൽ നിന്ന് വായിക്കാം. ഇമാം മുസ്‌ലിം നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. അബൂ സഈദ് അൽ-ഖുദ്‌രി(റ) പറഞ്ഞു. തിരുനബിﷺ റമളാനിലെ ആദ്യത്തെ പത്തിൽ ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നു. പിന്നീട് മദ്ധ്യത്തിലെ പത്തിൽ ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നു. ഈന്തപ്പനയോലയിൽ ഉണ്ടാക്കിയ വാതിലുള്ള ഒരു കൂടാരത്തിലായിരുന്നു അവിടുത്തെ ഇഅ്തികാഫ്. അത് തുറന്നു കൊണ്ട് നബിﷺ അവിടുത്തെ തല പുറത്തേക്കിട്ടു. അവിടുന്ന് ജനങ്ങളോട് സംസാരിച്ചു. അപ്പോൾ ജനങ്ങൾ അവിടുത്തെ അരികിലേക്ക് വന്നു. അവിടുന്ന് പറഞ്ഞു. ഈ രാത്രി അഥവാ ലൈലതുൽ ഖദ്ർ പ്രതീക്ഷിച്ചു കൊണ്ടാണ് ഞാൻ ആദ്യത്തെ പത്തിൽ ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നത്. ശേഷം, മദ്ധ്യത്തിലെ പത്തിലും ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നു. അപ്പോൾ എന്നോട് പറയപ്പെട്ടു. അത് അവസാനത്തെ പത്തിലാണ്. അതിനാൽ ആരെങ്കിലും ഇഅ്തികാഫ് ഇരിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നെങ്കിൽ അവൻ ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നു കൊള്ളട്ടെ! അങ്ങനെ ജനങ്ങൾ തിരുനബിﷺയോടൊപ്പം ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നു.

ലൈലത്തുൽ ഖദ്ർ പ്രതീക്ഷിച്ചുകൊണ്ട് റമളാനിലെ അവസാനത്തെ പത്തിൽ പ്രത്യേകമായി ഇഅ്ത്തികാഫ് ഇരിക്കുന്നതിന് തിരുനബിﷺ സവിശേഷമായി പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചിരുന്നു. അത് ഇന്നും ലോകത്തെ പരകോടി വിശ്വാസികൾ ഒരു മഹത് കർമമായി ഏറ്റെടുക്കുകയും അനുഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

 

Tweet 1106

ഇഅ്തികാഫ് സംബന്ധിയായ ചില അനുബന്ധങ്ങൾ കൂടി നമുക്ക് വായിച്ചു പോകാം. ഇഅ്തികാഫിന്റെ ഉദ്ദേശത്തോടുകൂടി അല്ലാഹുവിന്റെ ഭവനത്തിൽ അല്പസമയമെങ്കിലും താമസിച്ചാൽ അടിസ്ഥാനപരമായി പള്ളിവാസം അഥവാ ഇഅ്തികാഫ് എന്നു പറയാം. ഏറ്റവും ചുരുങ്ങിയത് ഒരു ദിവസമാണെന്നും ഒരു പകലും ഒരു രാത്രിയുമാണെന്നും പത്തു ദിവസമാണെന്നും എന്നിങ്ങനെ പണ്ഡിതന്മാർക്കിടയിൽ പല അഭിപ്രായങ്ങളുമുണ്ട്. എന്നാൽ, ആദ്യത്തെതാണ് ഏറ്റവും അറിയപ്പെട്ടതും ബഹുഭൂരിപക്ഷം പണ്ഡിതന്മാർ അഭിപ്രായപ്പെട്ടതും.

ഇഅ്തികാഫിന്റെ പരമാവധി സമയം ഇത്രയേ പാടുള്ളൂ എന്ന് നിർണയിച്ചുകൊണ്ടുള്ള പ്രമാണങ്ങളുമില്ല. അതുകൊണ്ട് സൗകര്യപ്രദമായി എത്രയും തെരഞ്ഞെടുക്കുകയും അനുഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്യാം. ജുമുഅഃ മസ്ജിദുകളിൽ തന്നെ ഇഅ്തികാഫ് ഇരിക്കുക എന്നതാണ് കൂടുതൽ ശ്രേഷ്ഠകരമായിട്ടുള്ളത്. എന്നാൽ, ജുമുഅ നടക്കാത്ത മസ്ജിദുകളിൽ ഇഅ്തികാഫ് ഇരിക്കുന്നതും അനുവദനീയമാണ്. ഇഅ്തികാഫിരിക്കുന്ന വ്യക്തി ജുമുഅക്കായി അടുത്തുള്ള മസ്ജിദിൽ പോവുകയും തിരിച്ചു വരികയും ചെയ്താൽ മതിയാകും. ആരെങ്കിലും ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നാൽ അവൻ ജുമുഅക്കും ജനാസക്കും പങ്കെടുക്കട്ടെ! എന്ന പ്രസ്താവന ഹസ്രത്ത്  അലി(റ)യിൽ നിന്ന് ഇമാം ഇബ്നു അബീശൈബ(റ) ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഏറ്റവും മഹത്വം പറയപ്പെട്ട മസ്ജിദുൽ ഹറാം, മസ്ജിദുന്നബവി, മസ്ജിദുൽ അഖ്സ എന്നീ മൂന്ന് പള്ളികളിൽ മാത്രമേ ഇഅ്തികാഫ് ഇരിക്കാവൂ എന്നതും നോമ്പുണ്ടെങ്കിൽ മാത്രമേ ഇഅ്തികാഫ്   ശരിയാവുകയുള്ളൂ എന്നതും ഒറ്റപ്പെട്ട അഭിപ്രായങ്ങൾ മാത്രമാണ്. ഇഅ്തികാഫ് നിർവഹിക്കുമ്പോൾ ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങളും ഇടയിൽ പുറത്തുപോകുമ്പോഴുള്ള നിബന്ധനകളും തുടങ്ങി ഇതു സംബന്ധമായി കർമശാസ്ത്രപരമായ വിശദമായ പഠനങ്ങളുണ്ട്. അനുകരിക്കപ്പെടുന്ന കർമശാസ്ത്ര വീക്ഷണങ്ങളുടെയും മദ്ഹബുകളുടെയും അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് വിശ്വാസികൾ ഇത്തരം കർമങ്ങൾ നിർവഹിക്കേണ്ടത്. തിരുനബിﷺയിൽ നിന്ന് നിവേദനം ചെയ്യപ്പെട്ട ഹദീസുകളുടെയും കർമശാസ്ത്ര നിദാനങ്ങളോടെയുള്ള അനുബന്ധ നിരീക്ഷണങ്ങളുടെയും അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് അത്തരം ചിട്ടകളും മര്യാദകളും ക്രമീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്.

വ്യത്യസ്ത സമയങ്ങളിൽ വ്യത്യസ്ത നിബന്ധനകളോടെയും സമയ നിർണയങ്ങളോടെയും തിരുനബിﷺ നിർവഹിച്ചിരുന്ന ഇഅ്തികാഫ് കർമം അനുകരിച്ചു കൊണ്ടാണ് സ്വഹാബികൾ അവരുടെ ആരാധനകളെ ചിട്ടപ്പെടുത്തിയത്.

സ്ത്രീകൾ ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നത് സംബന്ധമായ വായനകൾ സ്ത്രീകളുടെ രംഗപ്രവേശനത്തിന്റെയോ ജുമുഅ ജമാഅത്തുകൾക്ക് പങ്കെടുക്കുന്നതിന്റെയോ നിബന്ധനകൾ മാറ്റിവെച്ചു കൊണ്ടല്ല വായിക്കേണ്ടത്. സ്ത്രീകൾ അവരുടെ ഹിജാബിലും രംഗപ്രവേശനത്തിലും പള്ളി പ്രവേശനത്തിലും നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ട എല്ലാ നിബന്ധനകളും മുന്നിൽവച്ച് കൊണ്ട് മാത്രമേ ഈ അധ്യായത്തെയും വായിക്കാൻ കഴിയൂ. നബി പത്നിമാർ ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നു. സ്വഹാബി വനിതകൾ ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്നു എന്ന ചില നിവേദനങ്ങളുടെ ഭാഗികമായ വായനകൾ മാത്രം വച്ചുകൊണ്ട് ഇത്തരം അനുഷ്ഠാനങ്ങളിലേക്ക് ഇറങ്ങി വരുന്നവരുണ്ട്. എന്നാൽ, അടിസ്ഥാനപരമായി മതം നിർദ്ദേശിച്ച പരപുരുഷന്മാരുമായി ഇട കലരുമ്പോൾ  പാലിക്കേണ്ട നിബന്ധനകളോ രംഗപ്രവേശനത്തിന് മതം നിർദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ള ചിട്ടകളോ ഇത്തരം ആളുകൾ ആലോചിക്കാറില്ല. ജുമുഅഃ ജമാഅത്തുകൾക്ക് സ്ത്രീകൾ വരുന്നത് സംബന്ധിച്ച് കർമശാസ്ത്ര വിശാരദന്മാർ പഠിപ്പിച്ച നിയമത്തിനപ്പുറം എങ്ങനെയെങ്കിലും പള്ളിയിൽ പോയി താമസിച്ചാൽ സ്ത്രീകൾക്കും ഇഅ്തികാഫ് ആകുമെന്ന വീക്ഷണം ശരിയല്ല.

 

Tweet 1107

തിരുനബിﷺയുടെ ആത്മീയ അനുഷ്ഠാനങ്ങൾ വായിക്കുമ്പോൾ ഹജ്ജ് കർമം അതിൽ സ്വതന്ത്രമായ ഒരു അധ്യായമാണ്. ഇസ്‌ലാമിലെ ഹജ്ജ് കർമം നിർബന്ധമാക്കപ്പെട്ടത് ഏതു വർഷത്തിലായിരുന്നു എന്നതിൽ അഭിപ്രായാന്തരങ്ങളുണ്ട്. ഹിജ്റയുടെ ആറാം വർഷമായിരുന്നു എന്നാണ് പ്രസിദ്ധമായ അഭിപ്രായം. ഹിജ്റ ഒമ്പതാം വർഷമോ പത്താം വർഷമോ ആണ് എന്ന അഭിപ്രായങ്ങളും പ്രാധാന്യത്തോടുകൂടി ഉദ്ധരിച്ച പണ്ഡിതന്മാരുണ്ട്.

ഹിജ്റക്ക് ശേഷം തിരുനബിﷺ അഞ്ചു പ്രാവശ്യം മക്കയിലേക്ക് വന്നു. ഒന്നാം പ്രാവശ്യം ഹുദൈബിയ്യ വരെ വന്ന് ഉടമ്പടിയോടെ മടങ്ങേണ്ടി വന്നു. രണ്ടാം പ്രാവശ്യം മക്കയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുകയും ഉംറ നിർവഹിക്കുകയും ചെയ്തു. തുടർന്ന് മൂന്നുദിവസം ഇവിടെ താമസിച്ചു മടങ്ങിപ്പോയി. മൂന്നാം വർഷം മക്ക ജയിച്ചടക്കി മക്കയിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചു. അപ്പോൾ ഇഹ്റാം ചെയ്തു കൊണ്ടായിരുന്നില്ല വന്നത്. തുടർന്ന് മക്കയിൽ നിന്ന് ഹുനൈനിലേക്ക് പോയി. നാലാം പ്രാവശ്യം ജഇർറാനയിൽ നിന്ന് ഇഹ്റാം ചെയ്തു ഉംറ നിർവഹിച്ചു. അഞ്ചാമത്തെ പ്രാവശ്യം മക്കയിലേക്ക് വന്ന് വിടവാങ്ങൽ ഹജ്ജ് നിർവഹിച്ചു.

ഉംറ നിർവഹിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് തന്നെ ഹജ്ജ് നിർബന്ധമാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു എന്നും ഹജ്ജ് പിന്തിച്ച് പത്താം വർഷം നിർവഹിക്കുകയായിരുന്നു എന്നും പണ്ഡിതന്മാർ വിശദീകരിക്കുന്നു. ഹിജറയ്ക്ക് മുമ്പ് രണ്ട് ഹജ്ജുകളും ഹിജറയുടെ ശേഷം ഒരു ഹജ്ജും അങ്ങനെ മൂന്നുപ്രാവശ്യമാണ് തിരുനബിﷺ ഹജ്ജ് നിർവഹിച്ചത് എന്ന് ഇബ്നു അബ്ബാസി(റ)ൽ നിന്നുള്ള നിവേദനം ഇമാം ഇബ്നുമാജ(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്നുണ്ട്. മദീനയിലേക്ക് വന്നതിനുശേഷമാണ് തിരുനബിﷺയുടെ ശരീഅത്ത് പ്രകാരമുള്ള ഹജ്ജ് നിർബന്ധമാക്കപ്പെട്ടത്. അതിനുമുമ്പ് നിർവഹിച്ച ഹജ്ജുകൾ എത്രയാണെന്ന്  നിർണയിക്കാനാവില്ല എന്നാണ് പണ്ഡിതന്മാരിൽ നല്ലൊരുപറ്റവും പറയുന്നത്. അക്കാലങ്ങളിൽ നിർവഹിച്ച ഹജ്ജ് മുൻകാല പ്രവാചകൻമാർ ചെയ്തുവന്നിരുന്ന രീതിയിലായിരുന്നു. ഹിജ്റ പോകുന്നതിനു മുമ്പുള്ള എല്ലാ വർഷങ്ങളിലും തിരുനബിﷺ ഹജ്ജ് നിർവഹിച്ചിരുന്നു എന്നും മക്കാ നിവാസികൾ ഹജ്ജ് നിർവഹിക്കാതിരിക്കുക എന്നത് ഒരു കുറവായി കണ്ടിരുന്നത് കൊണ്ട് തന്നെ വ്യാപകമായി നിർവഹിക്കപ്പെടുന്ന മഹത് കർമം തിരുനബിﷺയുടെ ജീവിതത്തിൽ ഉപേക്ഷിച്ചിരിക്കാൻ സാധ്യതയില്ല. ഇബ്നുൽ അസീർ(റ) ഇങ്ങനെയാണ് വിശദീകരിച്ചത്.

തിരുനബിﷺ നാല് ഉംറകളാണ് നിർവഹിച്ചതെന്നും നാലും ദുൽഖഅദ് മാസത്തിലായിരുന്നു എന്നും അനസുബ്നു മാലിക്കി(റ)ന്റെ വിശദീകരണത്തിൽ നിന്ന് ഇമാമുകൾ ഉദ്ധരിക്കുന്നു. ഹജ്ജിനോടൊപ്പം നിർവഹിച്ച ഉംറ ദുൽഹജ്ജ് മാസത്തിൽ തന്നെയായിരുന്നു എന്ന അഭിപ്രായവും കാണാം. അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു ഉമറി(റ)ന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ തിരുനബിﷺ ഒരു ഉംറ  നിർവഹിച്ചത് റജബ് മാസത്തിലായിരുന്നു.

മക്കാ ഹറമിന്റെ തൊട്ടടുത്ത അതിർത്തി തൻഈമിലേക്ക് പ്രിയപ്പെട്ട പത്നി ആഇശ(റ)യെ ഉംറക്ക് ഇഹ്റാം ചെയ്യാൻ വേണ്ടി അയച്ചെങ്കിലും തിരുനബിﷺ അവിടെനിന്ന് ഉംറ ചെയ്തതായി നിവേദനങ്ങളൊന്നും പറയുന്നില്ല. മക്കാ വിജയ വർഷം റമളാനിൽ തിരുനബിﷺ ഉംറ ചെയ്തിരുന്നു എന്ന ഒരു അഭിപ്രായം ഇബ്നു ഹിബ്ബാൻ(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും അങ്ങനെ ഒരു നിവേദനം ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടില്ലെന്ന് മുഹിബ്ബ് ത്വബരി(റ) വിശദീകരിക്കുന്നുണ്ട്.

ഹജ്ജും ഉംറയും സവിശേഷമായ ആരാധനകളാണ്. മറ്റു ആരാധനകളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായ പല ഭാവങ്ങളും രീതികളും ഇവകളിലുണ്ട്. അല്ലാഹുവിന്റെ ചിഹ്നങ്ങളെ ആദരിക്കുന്നതും മുൻഗാമികളായ പ്രവാചകന്മാരെ ഓർക്കുന്നതും അവരുടെ ചുവടുകൾ പിൻപറ്റുന്നതും ഈ ആരാധനകളുടെ സവിശേഷമായ ഭാവങ്ങളിൽ പെട്ടതാണ്.

اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنٰا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلِّمْ

 

Tweet 1108

തിരുനബിﷺയുടെ വിടവാങ്ങൽ ഹജ്ജ് അഥവാ ഹജ്ജത്തുൽ വിദാഅ് സവിശേഷമായി തന്നെ വായിക്കേണ്ട അധ്യായമാണ്. ഹിജ്റയുടെ പത്താം വർഷം തിരുനബിﷺ ഹജ്ജിനു പുറപ്പെടുന്നു എന്ന് വിളംബരം നിർവഹിച്ചു. ഇതോടെ മദീനയിലെ ജനങ്ങൾ ഒരുമിച്ചു കൂടി. തിരുനബിﷺയോടൊപ്പം ഹജ്ജ് നിർവഹിക്കാനും ഹജ്ജിന്റെ കർമങ്ങളും അനുഷ്ഠാനങ്ങളും പകർന്നെടുക്കാനും അവർ അത്യാഗ്രഹം കാണിച്ചു.

തിരുനബിﷺയുടെ ഈ ഹജ്ജ് പല അർഥത്തിലും പല നാമങ്ങളിലും അറിയപ്പെടുന്നു. വിടവാങ്ങൽ ഹജ്ജ് എന്ന അർഥത്തിൽ ‘ഹജ്ജത്തുൽ വദാഅ്’ എന്നും തിരുനബിﷺയുടെ ശരീഅത്തിലെ സമ്പൂർണ്ണ ചിട്ടയോടു കൂടിയുള്ള ഹജ്ജ് എന്ന അർഥത്തിൽ ‘ഹജ്ജത്തുൽ ഇസ്‌ലാം’ എന്നും പ്രബോധനത്തിന്റെ പ്രത്യേകമായ പ്രഖ്യാപനങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഹജ്ജ് എന്ന അർഥത്തിൽ ‘ഹജ്ജത്തുൽ ബലാഗ്’ എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്നു.

നബിﷺയും സ്വഹാബികളും ഹജ്ജിനു വേണ്ടി തയ്യാറായി ദുൽഖഅദ് അവസാനത്തെ ശനിയാഴ്ചയായിരുന്നു മദീനയിൽ നിന്ന് പുറപ്പെട്ടത്. ഒരു ലക്ഷത്തിൽ പരം വരുന്ന ആളുകൾ തിരുനബിﷺയോടൊപ്പമുണ്ടായിരുന്നു. പുറപ്പെട്ട ദിവസത്തിലെ ളുഹ്ർ നിസ്കാരം കഴിഞ്ഞാണ് മദീനയിൽ നിന്ന് യാത്ര തിരിച്ചത്. തിരുനബിﷺ യാത്ര പുറപ്പെട്ടതിൽ പിന്നെ പല ഭാഗത്തുനിന്നുമായി ആളുകൾ നബിﷺയോടൊപ്പം ചേർന്നു. യമനിൽ നിന്ന് അലി(റ)യുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ഒരു സംഘവും വന്നു. എല്ലാം കൂടിയായപ്പോൾ 1,24,000ത്തിൽ പരം ആളുകളുണ്ടായിരുന്നു എന്നാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്.

മദീനയിൽ നിന്ന് പുറപ്പെട്ടതിനു ശേഷം അഖീഖ് താഴ്‌വരയിലെ ദുൽഹുലൈഫയിലാണ് നിസ്കാരത്തിനു വേണ്ടി നിർത്തിയത്. ഖസ്റാക്കി അസറ് രണ്ട് റക്അത്ത് നിസ്കരിച്ചു. ശേഷം, അവിടെത്തന്നെ താമസിക്കുകയും മഗ്‌രിബും ഇശാഉം ചേർത്ത് ജംആക്കി നിസ്കാരം നിർവഹിക്കുകയും ചെയ്തു. തിരുനബിﷺയോടൊപ്പം അവിടുത്തെ പത്നിമാർ എല്ലാവരുമുണ്ടായിരുന്നു. സുബ്ഹി വരെ അവിടെത്തന്നെ കഴിച്ചുകൂട്ടി. സുബ്ഹി നിസ്കാരവും അവിടെവച്ചുതന്നെ നിർവഹിച്ചു.

ഈ സന്ദർഭത്തിലെ ചില പ്രസ്താവനകളും പരാമർശങ്ങളും ഇമാം ബുഖാരി(റ) ഉമറി(റ)ൽ നിന്ന് നിവേദനം ചെയ്യുന്നത് ഇപ്രകാരമാണ്. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. വാദി അൽ അഖീഖിൽ വെച്ച് നബിﷺ പറയുന്നതായി ഞാൻ കേട്ടു. ഇന്നലെ രാത്രി എന്റെ റബ്ബിൽ നിന്നും ഒരു സന്ദേശവാഹകൻ വന്നു, പറഞ്ഞു. അനുഗ്രഹീതമായ ഈ താഴ്‌വരയിൽ വെച്ചു നിസ്കരിക്കുക. ഉംറയിലൂടെ ഹജ്ജിലേക്ക് പ്രവേശിക്കണം എന്ന് പറയുക അഥവാ ഹജ്ജിനും ഉംറയ്ക്കും ഒരുമിച്ച് ഇഹ്‌റാം ചെയ്യണം.

തുടർന്ന് ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്ത റിപ്പോർട്ട് നമുക്ക് ഇങ്ങനെ വായിക്കാം. തിരുനബിﷺ ഇഹ്റാമിന് വേണ്ടി കുളിച്ചു. ശേഷം ഇഹ്റാമിന്റെ വസ്ത്രം ധരിച്ചു. പിന്നീട് ദുൽഹുലൈഫയിൽ വെച്ച് നിസ്കരിച്ചു. അവിടുത്തെ  മുസ്വല്ലയിൽ തന്നെ ഇരുന്നു കൊണ്ട് ഹജ്ജിനും ഉംറക്കും വേണ്ടി ഒന്നിച്ച് തൽബിയത് ചൊല്ലി. അഥവാ ഖിറാൻ രൂപത്തിൽ ഇഹ്റാം ചെയ്തു. ദുൽഹുലൈഫയിൽ നിന്നും ളുഹ്റിന്റെ രണ്ട് റക്അത്ത് നിസ്കരിച്ച ശേഷം വാഹനപ്പുറത്ത് കയറിയിരുന്നു കൊണ്ടാണ് നബിﷺ തൽബിയത് ചൊല്ലിയത് എന്ന് അബ്ദുല്ലാഹിബിനു ഉമറി(റ)ന്റെ  നിവേദനം.

ഒരു നിസ്കാരത്തിനു ശേഷമാണ് ഇഹ്റാമിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നത്. തിരുനബിﷺ അത് കാണിച്ചു തരികയും തൽബിയത്തിന്റെ രൂപം ചൊല്ലി കേൾപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. അൽ ഖസ്’വാഅ് ഒട്ടകത്തിന്മേലായിരുന്നു തിരുനബിﷺയുടെ യാത്ര. വാഹനപ്പുറത്ത് വച്ചും തിരുനബിﷺ തൽബിയത്ത് ചൊല്ലി. സ്വഹാബികൾക്ക് കേൾക്കാനും പഠിക്കാനും അനുകരിക്കാനും അത് ഏറെ പ്രയോജനപ്പെട്ടു.

 

Tweet 1109

തൽബിയത്ത് ഹാജിയുടെ അടയാളവും അല്ലാഹുവിന്റെ ചിഹ്നങ്ങളിൽ ഒരു ചിഹ്നവുമാണ്. തൽബിയത്തിന്റെ വാചകം ഇപ്രകാരമാണല്ലോ. “ലബ്ബൈകല്ലാഹുമ്മ ലബ്ബൈക്, ലബ്ബൈക ലാ ശരീക ലക ലബ്ബെക്, ഇന്നൽ ഹംദ വന്നിഅ്മത ലക വൽ മുൽക്, ലാ ശരീക ലക. ആശയം ഇങ്ങനെ വായിക്കാം. “അല്ലാഹുവേ, നിന്റെ വിളിക്കിതാ ഞാന്‍ ഉത്തരം ചെയ്തു വന്നെത്തിയിരിക്കുന്നു. യാതൊരു പങ്കുകാരനുമില്ലാത്ത നിന്റെ വിളിക്കിതാ ഞാന്‍ ഉത്തരം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. എല്ലാ സ്തുതിയും അനുഗ്രഹവും നിനക്കാണ്.  അധികാരവും നിന്റേത് തന്നെ.  നിനക്കാരും കൂറുകാരോ പങ്കുകാരോ ഇല്ല.

തിരുനബിﷺ സ്വഹാബികൾക്ക് തൽബിയത്ത് ചൊല്ലിക്കൊടുത്തു. അവർ നബിﷺയോടൊപ്പം ചൊല്ലിക്കൊണ്ടേയിരുന്നു. എന്നാൽ, തൽബിയത്ത് ഉച്ചത്തിൽ ചൊല്ലണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിച്ചുകൊണ്ട് ജിബ്‌രീൽ(അ) നബിﷺയുടെ അടുക്കൽ വന്നു. ഉടനെ നബിﷺ അനുയായികളോട് കാര്യം പറഞ്ഞു. മുഴങ്ങുന്ന ശബ്ദത്തിൽ അവർ തൽബിയത്ത് ചൊല്ലാൻ തുടങ്ങി.

തിരുനബിﷺയും അനുയായികളും ചേർന്നു നടക്കുന്ന ഒന്നാമത്തെ ഹജ്ജിലേക്ക് ചുവടുവെക്കാൻ ആരംഭിച്ചത് മുതൽ വേറിട്ട മുഹൂർത്തങ്ങളും സന്ദർഭങ്ങളും ഉണ്ടായിക്കൊണ്ടേയിരുന്നു. കൂട്ടത്തിൽ ഒരു രംഗം ഇതായിരുന്നു. വയോധികനായ ഒരു മനുഷ്യൻ രണ്ടു മക്കളുടെ തോളിൽ താങ്ങി എത്തിയിരിക്കുന്നു. നബിﷺ അവരോട് കാര്യമന്വേഷിച്ചു. കാൽനടയായി ഹജ്ജ് നിർവഹിക്കാൻ ഇദ്ദേഹം നേർച്ച ചെയ്തിരിക്കുന്നു എന്നായിരുന്നു മറുപടി. നബിﷺ അവരോട് ഇങ്ങനെ പ്രതികരിച്ചു. സ്വന്തം ശരീരത്തിന് പീഡനം ഏൽപ്പിക്കുന്ന ഇത്തരം കാര്യങ്ങളൊന്നും അല്ലാഹുവിന് ആവശ്യമില്ല. തുടർന്ന് അദ്ദേഹത്തോട് വാഹനപ്പുറത്ത് യാത്ര ചെയ്യാൻ നബിﷺ നിർദ്ദേശിച്ചു. ഇമാം ബുഖാരി(റ) അനസുബ്നു മാലികി(റ)ൽ നിന്ന് നിവേദനം ചെയ്യുന്ന ഹദീസിൽ ഈ സംഭവം കാണാം.

ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) ഇബ്നു അബ്ബാസി(റ)ൽ നിന്ന് നിവേദനം ചെയ്യുന്ന മറ്റൊരു രംഗം കൂടി വായിച്ചു നോക്കാം. റൗഹാഅ് എന്ന സ്ഥലത്ത് വെച്ചു കൊണ്ട് തിരുനബിﷺ ഒരു സംഘത്തെ കണ്ടു. അവിടുന്ന് ചോദിച്ചു. നിങ്ങൾ ആരാണ്? അവർ പറഞ്ഞു. ഞങ്ങൾ മുസ്‌ലിംകളാണ്. നിങ്ങളാരാണ്? തിരുനബിﷺ പറഞ്ഞു. ഞാൻ അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രവാചകനാണ്. അപ്പോൾ ഒരു സ്ത്രീ തന്റെ കുട്ടിയെ ഉയർത്തിക്കാണിച്ചു കൊണ്ട് തിരുനബിﷺയോട് ചോദിച്ചു. ഈ കുട്ടിക്ക് ഹജ്ജുണ്ടോ അഥവാ ഈ കുട്ടിക്ക് ഹജ്ജ് നിർവഹിക്കാമോ? ചെയ്യാം. നിങ്ങൾക്കും അതിന്റെ പ്രതിഫലമുണ്ട്. തിരുനബിﷺ പ്രതികരിച്ചു.

ദുൽഹുലൈഫയിൽ വച്ച് തന്നെയുണ്ടായ മറ്റൊരു സംഭവം ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. അബൂബക്കറി(റ)ന്റെ ഭാര്യ അസ്മാഅ് ബിൻത് ഉമൈസ്(റ) പ്രസവിച്ചു. ആ കുട്ടിയാണ് മുഹമ്മദ് ബ്നു അബീബക്കർ(റ). അവരോട് കുളിക്കുവാനും ഇഹ്റാമിൽ പ്രവേശിക്കുവാനും ആവശ്യപ്പെടാൻ വേണ്ടി തിരുനബിﷺ അബൂബക്കര്‍(റ)വിനോട് പറഞ്ഞു.

തിരുനബിﷺയുടെയും സംഘത്തിന്റെയും ഈ ഹജ്ജ് യാത്ര അന്ത്യനാൾ വരെയുള്ള ഹാജിമാർക്ക് അധ്യാപനം നേടാനും ഹജ്ജിന്റെ സഞ്ചാരങ്ങൾ ക്രമപ്പെടുത്താനുമുള്ള മാതൃകയാണ്. യാത്രയിലെ ഓരോ നിമിഷവും സന്ദർഭവും ഹജ്ജിന്റെ കർമശാസ്ത്രവും അനുഷ്ഠാന നിയമങ്ങളും പഠിപ്പിച്ചു തന്നുകൊണ്ടേയിരുന്നു. സന്ദർഭങ്ങളെ പകർത്തി വെച്ച പണ്ഡിതന്മാർ ഗവേഷണ സ്വഭാവത്തോടെ നിരീക്ഷിച്ചു നിയമങ്ങളും നിർദ്ദേശങ്ങളും പകർത്തിയെടുത്തു. ലോകത്തിന് പ്രയോഗിക്കാവുന്ന വിധത്തിൽ അവയെ ചിട്ടപ്പെടുത്തി. ഹജ്ജിന്റെ കർമശാസ്ത്രമായി അത് രൂപപ്പെടുകയും ലോകം അത് ഉപയോഗപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു.

ഇമാം ബുഖാരി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. തിരുനബിﷺ മക്കയിലേക്കുള്ള യാത്ര തുടർന്നു കൊണ്ടിരുന്നു. അബവാഅ്/വദ്ദാൻ എന്ന സ്ഥലത്തെത്തിയപ്പോൾ സ്വഅ്ബുബ്നു ജുസാമ എന്ന വ്യക്തി നബിﷺക്ക് വേട്ടമൃഗത്തിന്റെ കൂട്ടത്തിൽപ്പെട്ട ഒരു കാട്ടു കഴുതയെ സമ്മാനമായി നൽകി. പക്ഷേ അത് അദ്ദേഹത്തിന് തിരിച്ചു കൊടുത്തു. അത് അദ്ദേഹത്തെ പ്രയാസപ്പെടുത്തി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുഖഭാവം കണ്ടപ്പോൾ തിരുനബിﷺ വിശദീകരണം നൽകി. ഞങ്ങൾ  ഇഹ്‌റാമിൽ ആയതുകൊണ്ട് മാത്രമാണ് കേട്ടോ സ്വീകരിക്കാത്തത്. നിങ്ങൾക്ക് അത് തിരിച്ചു നൽകിയത്.

 

Tweet 1110

തിരുനബിﷺയും അനുയായികളും ഹജ്ജ് നിർവഹിക്കാൻ വേണ്ടി മക്കയോട് അടുത്ത സരിഫിൽ എത്തി. മക്കയിൽ നിന്ന് 10 മൈൽ അകലെയാണ് ഈ പ്രദേശം. തിരുനബിﷺ സ്വഹാബികളോടായി ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു. ബലിമൃഗങ്ങളെ ഒപ്പം കൂട്ടാത്ത ആളുകൾ ഉംറക്കു വേണ്ടി ഒരുങ്ങിക്കോളൂ. ബലിമൃഗത്തെ ഒപ്പം കരുതിയിട്ടുള്ളവർ ഖിറാനായും ബലിമൃഗത്തെ ഒപ്പം കരുതാത്തവർ തമത്തുആയും നിർവഹിക്കാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു.

ഇഫ്റാദ്: ഹജ്ജ് മാത്രം നിർവ്വഹിക്കൽ. ഖിറാൻ: ഉംറക്കും ഹജ്ജിനും വേണ്ടി ഒന്നിച്ചു ഇഹ്റാമിൽ പ്രവേശിക്കൽ. ഇത്തരം ആളുകൾ ഉംറ കഴിഞ്ഞാൽ മുടി എടുക്കുകയോ ഇഹ്റാമിന്റെ വസ്ത്രമഴിച്ചു വെക്കുകയോ ഇല്ല.

തമത്തുഅ്: ഉംറക്ക് വേണ്ടി ഇഹ്റാമിൽ പ്രവേശിക്കുകയും ഉംറ നിർവഹിച്ച ശേഷം ഇഹ്റാമിൽ നിന്ന് ഒഴിവാകുകയും ശേഷം ഹജ്ജിന്റെ സമയം വരുമ്പോൾ വീണ്ടും ഹജ്ജിനു വേണ്ടി ഇഹ്റാമിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നിങ്ങനെ മൂന്നു വിധത്തിൽ ഹജ്ജിനു വേണ്ടി ഇഹ്റാമിൽ പ്രവേശിക്കാറുണ്ട്. മൂന്നാമത്തെ രൂപമാണ് ശ്രേഷ്ഠമെന്ന് പണ്ഡിതന്മാർ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ ബലിമൃഗം ഒപ്പം കരുതിയിരുന്നതിനാൽ തിരുനബിﷺ ഖിറാൻ രൂപത്തിലാണ് ഹജ്ജ് നിർവഹിച്ചത്.

ബലിമൃഗം കൂടെയുള്ള ആളുകൾക്ക് ബലി അറുത്ത ശേഷം മാത്രമേ തലമുണ്ഡനം ചെയ്യുവാനും ഇഹ്റാമിൽ നിന്ന് ഒഴിവാകുവാനും പാടുള്ളൂ.

തിരുനബിﷺയുടെയും കുടുംബത്തിന്റെയും ഹജ്ജ് യാത്രയിലെ ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു അധ്യായമായിരുന്നു മഹതി ആഇശ(റ)യുടെ വ്യക്തിപരമായ ഒരനുഭവം.

ഇമാം ബുഖാരി(റ) റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. ആഇശ(റ) പറഞ്ഞു. ഞങ്ങൾ തിരുനബിﷺയുടെ കൂടെ പുറപ്പെട്ടു. ഞങ്ങൾ ഹജ്ജ് മാത്രമേ ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നുള്ളൂ. സരിഫ് എന്ന സ്ഥലത്ത് വെച്ച്  എനിക്ക് ആർത്തവം തുടങ്ങിയപ്പോൾ ഞാൻ കരഞ്ഞു കൊണ്ട് നബിﷺയുടെ അടുക്കലേക്ക് ചെന്നു. അവിടുന്ന് ചോദിച്ചു. എന്തിനാണ് കരയുന്നത്? ഞാൻ പറഞ്ഞു. അല്ലാഹുവാണെ സത്യം! ഈ വർഷം എനിക്ക് ഹജ്ജ് ചെയ്യാൻ കഴിയുകയില്ല എന്നാണ് തോന്നുന്നത്. എന്തു പറ്റി? ആർത്തവം തുടങ്ങിയോ? ഞാൻ പറഞ്ഞു, അതെ. നബിﷺ പറഞ്ഞു. ആദം സന്തതികളിലെ സ്ത്രീകൾക്ക് അല്ലാഹു നിശ്ചയിച്ച ഒരു കാര്യമാണിത്. ഒരു ഹാജി ചെയ്യുന്ന എല്ലാ കാര്യങ്ങളും നിങ്ങളും ചെയ്തു കൊള്ളൂ. ശുദ്ധിയാകുന്നത് വരെ കഅ്ബ ത്വവാഫ് ചെയ്യരുത് എന്നു മാത്രമേയുള്ളൂ.

ഏതുകാലത്തേക്കുമുള്ള ഒരു കർമശാസ്ത്ര നിവാരണം മഹതിയുടെ അനുഭവത്തിലൂടെ ലഭ്യമായി. ഒരു ഹജ്ജ് കൊണ്ട് ലോകാവസാനം വരെ ഹാജിമാർക്കുണ്ടായേക്കാവുന്ന മുഴുവൻ സംശയങ്ങൾക്കും നിവാരണം നൽകി എന്നത് ആശ്ചര്യകരമായ ഒരു പഠനമാണ്.

ആഇശ(റ) മക്കയിലേക്ക് എത്തി. അവർക്കാകട്ടെ സമയം വളരെ കുറവുമായിരുന്നു. അപ്പോൾ അവരോട് ഹജ്ജിനെ ഉംറയിലേക്ക് ചേർക്കാൻ പറഞ്ഞു. ഹജ്ജ് നിർവഹിച്ച ശേഷം ആഇശ(റ)യെ സഹോദരൻ അബ്ദുറഹ്മാന്റെ(റ) കൂടെ തൻഈമിലേക്ക് പറഞ്ഞയക്കുകയും അവിടെ നിന്നും ഇഹ്റാമിൽ പ്രവേശിച്ചു വന്നു ഉംറ നിർവ്വഹിപ്പിക്കുകയുമാണ് ചെയ്തത്.

തിരുനബിﷺയുടെ ഹജ്ജ് യാത്രയുടെ തുടർച്ച ഇങ്ങനെ വായിക്കാം.    മദീനയിൽ നിന്നും വരുമ്പോൾ മക്കയിലേക്കുള്ള പ്രവേശന കവാടം ‘ദീ ത്വുവാ’ എത്തിയപ്പോൾ അവിടെ ഇറങ്ങുകയും തൽബിയത്ത് നിർത്തുകയും ചെയ്തു. ഞായറാഴ്ച രാവിൽ അവിടെ കഴിച്ചുകൂട്ടി. ദുൽഹജ്ജ് നാലിനായിരുന്നു ഇത്. നേരം പുലർന്നപ്പോൾ കുളിച്ച് അവിടെ നിന്നു തന്നെ സുബ്ഹി നിസ്കരിച്ചു. ശേഷം മക്കയിലേക്ക് പുറപ്പെട്ടു. പകൽ സമയത്ത് മക്കയുടെ ഉയർന്ന ഭാഗത്ത് കൂടെയാണ് പ്രവേശിച്ചത്.

‘അൽഹുജൂനി’ലായിരുന്നു സ്വഹാബികളുണ്ടായിരുന്നത്. ശേഷം ളുഹാ സമയത്ത് മസ്ജിദുൽ ഹറാമിലേക്ക് വന്നു. ബാബുൽ കഅ്ബയുടെ ഭാഗത്തു കൂടി അകത്തേക്ക് പ്രവേശിച്ചു. ഹജറുൽ അസ്‌വദിന്റെ ഭാഗത്തു നിന്നും ത്വവാഫ് ആരംഭിച്ചു.

 

Tweet 1111

ഹജ്ജ് നിർവഹണ വേളയിൽ തിരുനബിﷺയുടെ കർമങ്ങളുടെ തുടർച്ച ഇമാം ബുഖാരി(റ) ഇങ്ങനെ പഠിപ്പിക്കുന്നു. നടന്നു കൊണ്ട് നബിﷺ കഅ്ബയെ പ്രദക്ഷിണം ചെയ്തു. ആദ്യത്തെ മൂന്ന് ചുറ്റ്, കാലുകൾ അടുപ്പിച്ചു വെച്ച് വേഗത്തിൽ നടക്കുന്ന റംല്  രീതിയിലും ബാക്കിയുള്ള നാല് ചുറ്റ് സാധാരണ നടത്തത്തിലും പൂർത്തീകരിച്ചു. ഓരോ നടത്തത്തിലും ഹജറുൽ അസ്‌വദിനെയും റുക്നുൽ യമാനിയേയും സ്പർശിക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ചുമലിലുണ്ടായിരുന്ന മുണ്ടു കൊണ്ട് ഇള്ത്വിബാഅ് അഥവാ മേൽ മുണ്ടിന്റെ ഇടതു ഭാഗം ചുമലിനു മുകളിലൂടെയും വലതുഭാഗം വലതുകക്ഷത്തിന് അടിയിലൂടെയും ധരിക്കുന്ന  രീതിയിൽ അണിഞ്ഞു. മുണ്ടിന്റെ രണ്ടറ്റങ്ങളും ഇടതു ചുമലിലായിരുന്നു ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഹജറുൽ അസ്‌വദിന്റെ ഭാഗത്ത് എത്തുമ്പോഴെല്ലാം ജനങ്ങളുടെ ആധിക്യം അവിടെ ഉണ്ടായിരുന്ന കാരണത്താൽ തന്റെ കൈയിലുള്ള വടി കൊണ്ടോ അല്ലെങ്കിൽ കൈ കൊണ്ടോ സ്പർശിക്കുകയും എന്നിട്ട് അതിൽ ചുംബിക്കുകയും ചെയ്തു. ആദ്യത്തെ മൂന്ന് ചുറ്റ് റംല് നടത്തുമ്പോഴും റുക്നുൽ യമാനിക്കും ഹജറുൽ അസ്‌വദിനും ഇടക്ക് നടക്കുവാൻ തിരുനബിﷺ കൽപ്പിച്ചു.

ഹജറുൽ അസ്‌വദിന്റെയും റുക്നുൽ യമാനിയുടെയും ഇടയിൽ “റബ്ബനാ ആതിനാ ഫിദ്ദുന്‍യാ ഹസന, വഫില്‍ ആഖിറതി ഹസനത്തന്‍, വഖിനാ അദാബന്നാര്‍.”എന്ന സവിശേഷമായ പ്രാർഥന തിരുനബിﷺയുടെ പതിവായിരുന്നു. ത്വവാഫിൽ നിന്നും വിരമിച്ച ശേഷം മഖാമു ഇബ്റാഹീമിന്റെ പിറകിൽ ചെന്ന് സൂറത്തുൽ ബഖറയിലെ 125 ആം സൂക്തം പാരായണം ചെയ്തു. ഇബ്രാഹിം നബി(അ) നിസ്കരിച്ച സ്ഥലത്ത് നിങ്ങളും നിസ്കരിക്കൂ എന്നാശയമാണ് ആ സൂക്തം പങ്കുവെക്കുന്നത്. ശേഷം, അവിടെ വച്ച് രണ്ടു റക്അത്തു നിസ്കരിച്ചു. അപ്പോൾ നബിﷺയുടെയും കഅ്ബയുടെയും ഇടയിലായിരുന്നു മഖാമു ഇബ്റാഹീം ഉണ്ടായിരുന്നത്.

വീണ്ടും തിരുനബിﷺ ഹജറുൽ അസ്‌വദിന്റെ അടുത്തേക്ക് തന്നെ വന്നു. സ്പർശിക്കുകയും ചുംബിക്കുകയും ചെയ്തു. ത്വവാഫ് നിർവഹിച്ചതിനു ശേഷം ഹജറുൽ അസ്‌വദിന്റെ നേരെയുള്ള വാതിലിലൂടെ സ്വഫ കുന്നിലേക്ക് കയറി. അടുത്തെത്തിയപ്പോൾ വിശുദ്ധ ഖുർആൻ സൂറത്തുൽ ബഖറയിലെ 158ആം സൂക്തം പാരായണം ചെയ്തു. പ്രസ്തുത സൂക്തത്തിന്റെ പ്രാഥമിക ആശയം ഇങ്ങനെയാണ്. “തീര്‍ച്ചയായും സ്വഫായും മര്‍വയും  അല്ലാഹു നിശ്ചയിച്ച ചിഹ്നങ്ങളിൽ പെട്ടതാകുന്നു. കഅ്ബയിൽ ചെന്ന് ഹജ്ജോ ഉംറഃയോ നിര്‍വഹിക്കുന്ന ഏതൊരാളും അവയിലൂടെ വലയം വെച്ചു നടക്കുന്നതില്‍ പന്തികേടൊന്നുമില്ല. ആരെങ്കിലും  സ്വയം സന്നദ്ധനായി സല്‍കര്‍മം ചെയ്യുകയാണെങ്കില്‍ തീര്‍ച്ചയായും അല്ലാഹു  കൃതജ്ഞതയുള്ളവനും സര്‍വ്വജ്ഞനുമാകുന്നു.

‘ഫലാ ജുനാഹ’ പ്രയോഗത്തിനാണ് പന്തികേടില്ല എന്നർഥം കൽപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. എന്നാൽ  സ്വഫാ, മർവ എന്നീ കുന്നുകൾക്കിടയിൽ അങ്ങോട്ടുമിങ്ങോട്ടുമായി ഏഴു പ്രാവശ്യം നടക്കുക എന്ന സഇയ്യ് കർമം ഹജ്ജിന്റെയും ഉംറയുടെയും നിർബന്ധമായ അനുഷ്ഠാനമാണ്. അല്ലാഹു ആദ്യം പറഞ്ഞ സ്ഥലത്തുനിന്ന് ഞാൻ തുടങ്ങട്ടെ എന്ന് പറഞ്ഞുകൊണ്ട് സഫയിൽ നിന്നാണ് തിരുനബിﷺ സഇയ്യ് ആരംഭിച്ചത്. എല്ലാ തീർഥാടകരും ഇന്നും അങ്ങനെയാണ് നിർവഹിക്കുന്നതും നിർവഹിക്കേണ്ടതും.

ഇവിടെയെല്ലാം തിരുനബിﷺ സവിശേഷമായ പ്രാർഥനകൾ നിർവഹിച്ചു. എല്ലാ പ്രാർഥനകളുടെയും ഉള്ളടക്കം അല്ലാഹുവിന്റെ ഏകത്വത്തെ വാഴ്ത്തുന്നതും അവൻ്റെ അധികാരത്തെ പുകഴ്ത്തി പറയുന്നതും അവൻ്റെ കാരുണ്യത്തെ തേടുന്നതുമായിരുന്നു. ഈ കർമങ്ങളെല്ലാം തിരുനബിﷺ നിർവഹിച്ചത് സ്വഹാബികളോടൊപ്പമായിരുന്നു. എന്റെ നടപടികളിൽ നിന്നും നിങ്ങൾ ആരാധനാക്രമങ്ങളെ സ്വീകരിക്കൂ എന്ന പൊതുവായ നിർദ്ദേശത്തിൽ സ്വഹാബികൾ തിരുനബിﷺയിൽ നിന്ന് കർമങ്ങളെ പകർത്തിയെടുത്തു.

 

 

Tweet 1112

സഇയ്യിൻ്റെ വേളയിൽ തിരുനബിﷺയുടെ പ്രഖ്യാപനം വന്നു.സഫാ-മര്‍വക്കിടയിലെ നടത്തവും കഅ്ബയെ പ്രദക്ഷിണവും ചെയ്തു നിങ്ങള്‍ ഇഹ്റാമില്‍ നിന്ന് വിരമിക്കുവിൻ. നിങ്ങള്‍ മുടി വെട്ടുവിൻ. ദുല്‍ഹജ്ജ് എട്ടുവരേക്കും ഇഹ്റാമില്‍ നിന്ന് മുക്തരായി കഴിഞ്ഞുകൊള്ളുവിൻ. ഹജ്ജിന്റെ ദിനങ്ങളിൽ പെട്ട യൗമുത്തർവ്വിയ ദിവസം വരുമ്പോൾ ഹജ്ജിന് ഇഹ്റാം കെട്ടുക. നിങ്ങള്‍ ആദ്യം കെട്ടിയ ഇഹ്റാം തമത്തുഇല്‍ അവസാനിപ്പിക്കുക. അപ്പോള്‍ അവര്‍ ചോദിച്ചു. എങ്ങനെയാണ് ഞങ്ങളതു തമത്തുആക്കുക? ഹജ്ജ് എന്നു പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണല്ലോ ഇഹ്റാം കെട്ടിയിട്ടുള്ളത്? തിരുനബിﷺ പറഞ്ഞു. ഞാന്‍ നിങ്ങളോട് നിര്‍ദ്ദേശിച്ചതുപോലെ നിങ്ങൾ ചെയ്തോളൂ. ബലി മൃഗങ്ങളെ കൊണ്ടുവന്നില്ലെങ്കില്‍ നിങ്ങളോട് കല്‍പ്പിച്ചതുപോലെ ഞാനും പ്രവര്‍ത്തിക്കുമായിരുന്നു. ബലി അതിന്‍റെ സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ നിര്‍വ്വഹിക്കും വരേക്കും ഞാന്‍ ഇഹ്റാമില്‍ നിന്ന് വിരമിക്കുകയില്ല. അപ്പോൾ സ്വഹാബികൾ കാര്യം മനസ്സിലാക്കുകയും അപ്രകാരം നിർവഹിക്കുകയും ചെയ്തു.

തിരുനബിﷺയുടെ പ്രസ്താവന അനുസരിച്ച് അവർ നിർവഹിക്കാൻ ഒരുങ്ങിയപ്പോഴും ചിലരുടെ ഹൃദയങ്ങളിൽ ഒരു ഞെരുക്കം അനുഭവപ്പെടുന്നത് പോലെ. അവരുടെ പ്രയാസങ്ങൾ മുഖത്ത് നിഴലിക്കാൻ തുടങ്ങി. കാരണം ഹജ്ജ് മാസത്തിൽ ഉംറ നിർവഹിക്കുന്നത് ഒരു ബാധകമായിട്ടായിരുന്നു മുൻകാല ജാഹിലിയ്യത്ത് വിശ്വസിച്ചിരുന്നത്. പ്രസ്തുത വിശ്വാസത്തെ മാറ്റി സ്ഥാപിക്കുക കൂടി തിരുനബിﷺയുടെ ലക്ഷ്യമായിരുന്നു. നടന്നുവന്ന രീതിയിൽ നിന്ന് മാറിപ്പോകുന്നതിനോട് മനുഷ്യസഹജമായി ഉണ്ടാകാവുന്ന നൊമ്പരത്തെ തിരുനബിﷺ തിരിച്ചറിഞ്ഞു. അവർക്ക് കൂടുതൽ ബോധ്യം നൽകുന്നതിന് വേണ്ടി തിരുനബിﷺ സംസാരിച്ച ആശയങ്ങളും വാചകങ്ങളും ഇമാം ബുഖാരി(റ) തന്നെ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. സംക്ഷിപ്തം ഇങ്ങനെ വായിക്കാം. അല്ലാഹുവോട് ഏറ്റവും തഖ്‌വ ഉള്ളവനും സത്യസന്ധനും പുണ്യം ചെയ്യുന്നവനും ഞാനാണെന്ന് നിങ്ങൾക്കറിയാമല്ലോ? എന്റെ കൂടെ ബലിമൃഗം ഇല്ലായിരുന്നുവെങ്കിൽ നിങ്ങൾ ഇഹ്റാമിൽ നിന്ന് ഒഴിവാകുന്നത് പോലെ ഞാനും ഒഴിവാകുമായിരുന്നു. പിന്നീടുണ്ടായ കാര്യങ്ങൾ ഞാൻ മുൻകൂട്ടി കണ്ടിരുന്നു എങ്കിൽ ഞാനും ബലിമൃഗത്തെ കൊണ്ടുവരുമായിരുന്നില്ല. ഇത്രയുമായപ്പോഴേക്കും സ്വഹാബികൾ പറഞ്ഞു. ഞങ്ങൾ ഇഹ്റാമിൽ നിന്ന് ഒഴിവാകുകയാണ്. ഞങ്ങൾ അവിടുത്തെ സന്ദേശങ്ങൾ കേൾക്കുകയും പൂർണ്ണമായി അനുസരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

സ്വഹാബികളുടെ ഹൃദയത്തോടും വിചാരത്തോടും ചേർന്നു നിന്നുകൊണ്ടുള്ള ഈ സംസാരം ഒരു നീരൊഴുക്ക് പോലെ അവർ സ്വീകരിച്ചു. ഒരു കടുകിട പോലും തെറ്റാതെ അനുസരിക്കാൻ അവർ മുന്നോട്ടു വന്നു. സമ്പ്രദായങ്ങളെ മാറ്റിയെഴുതാൻ ലോകത്തേതൊരു വിപ്ലവകാരിക്കും നേരിട്ടേക്കാവുന്ന പ്രതിസന്ധികളെ പുണ്യ നബിﷺ എത്ര ഹൃദ്യമായിട്ടാണ് അതിജീവിച്ചു മുന്നോട്ടുപോകുന്നത്.

ഈ ഹജ്ജ് വേളയിലെ ഓരോ നിമിഷവും നിവാരണങ്ങളുടെയും നിയമനിർമാണങ്ങളുടേതുമായിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് ചോദ്യങ്ങൾ തുടർന്നുകൊണ്ടേയിരുന്നു. ഇമാം ബുഖാരി(റ)യും മുസ്‌ലിമും(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. ഹജ്ജ് ഉംറയിലേക്ക് മാറ്റുവാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടതിന് ശേഷം സുറാഖത്തുബ്നു മാലിക്(റ) തിരുനബിﷺയോട്  ചോദിച്ചു. ‘അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രവാചകരെﷺ, ഈ നിയമം ഈ വർഷത്തേക്ക് മാത്രമുള്ളതാണോ അതോ എന്നന്നേക്കും ഉള്ളതാണോ? തിരുനബിﷺ തന്റെ വിരലുകൾ ചേർത്ത് പിടിച്ചു കൊണ്ട് പറഞ്ഞു. ഉംറ ഹജ്ജിൽ പ്രവേശിച്ചു. ഇത് രണ്ടു തവണ ആവർത്തിച്ചു. എന്നിട്ട് പറഞ്ഞു. ഇത് എന്നെന്നേക്കുമുള്ള നിയമമാണ്.

ഇസ്‌ലാമിക നിയമനിർമാണത്തിന്റെയും രൂപീകരണത്തിന്റെയും ചരിത്ര നിമിഷങ്ങളെയും നിയമ നിർദ്ദേശങ്ങളെയും രേഖപ്പെടുത്താൻ പറ്റുന്ന രാപ്പകലുകളായിരുന്നു തിരുനബിﷺയുടെ ഹജ്ജിന്റെ ദിവസങ്ങൾ.

 

Tweet 1113

നിലനിന്നിരുന്ന പല തെറ്റിദ്ധാരണകളും തിരുത്താൻ തിരുനബിﷺ ഈ സന്ദർഭം ഉപയോഗിച്ചു. ഹജ്ജിന്റെയോ ഉംറയുടെയോ ഭാഗമല്ലാതെയും കഅ്ബയെ ത്വവാഫ് ചെയ്യൽ സുന്നത്താണ്. എന്നാൽ, തിരുനബിﷺ ഇപ്പോൾ അത് നിർവഹിച്ചാൽ നിർബന്ധമാണെന്ന് തെറ്റിദ്ധരിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് തിരുനബിﷺ ആ സമയത്ത് ത്വവാഫിന് ഒരുങ്ങിയില്ല. ഉമ്മത്തിന് ലഘൂകരണം ഉണ്ടാക്കാനായിരുന്നു തിരുനബിﷺ ഇഷ്ടപ്പെട്ടിരുന്നത്. ഹജ്ജ് തുടങ്ങുന്ന ദിവസം വരെയും അബ്ത്വഹിൽ തന്നെയാണ് നബിﷺ താമസിച്ചത്. ഈ ദിവസങ്ങളിലെല്ലാം നിസ്കാരം ചുരുക്കി അഥവാ ഖസ്ർ ആക്കിയായിരുന്നു നിർവഹിച്ചിരുന്നത്. എന്നാൽ ജംആക്കിയിരുന്നില്ല. അഥവാ രണ്ട് സമയത്തെ നിസ്കാരം ചേർത്തു നിസ്കരിക്കാതെ ഓരോന്നും അതിന്റെ സമയങ്ങളിൽ നിർവഹിച്ചു. ഈ വിവരങ്ങളെല്ലാം ഇമാം ബുഖാരി(റ) തന്നെ നിവേദനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്.

ഹജ്ജിലേക്കുള്ള നാളുകളെണ്ണി തിരുനബിﷺ കഴിയുന്നതിനിടയിൽ അലിയ്യ്(റ) യമനിൽ നിന്ന് അവിടെ എത്തിച്ചേർന്നു. ഹജ്ജിന്റെ ഇഹ്റാം നിർവഹിച്ചു ബലിമൃഗത്തെയും കരുതിയാണ് വന്നത്. തിരുനബിﷺയൂം  അലി(റ)യും കൊണ്ടുവന്ന ബലിമൃഗങ്ങൾ ഒരുമിച്ച് കൂടിയപ്പോൾ അതു 100 ഒട്ടകങ്ങളായിരുന്നു.

നബിﷺ അബ്തഹിലായിരിക്കെ തന്നെ അബൂമൂസൽ അശ്അരി(റ)യും യമനിൽ നിന്നു വന്നു. അദ്ദേഹത്തോട് നബിﷺ ചോദിച്ചു. നിങ്ങൾ ബലിമൃഗം കൂടെ കൊണ്ടു വന്നിട്ടുണ്ടോ? അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, ഇല്ല പ്രവാചകരെﷺ. നിങ്ങൾ കഅ്ബ ത്വവാഫ് ചെയ്യുക. സഫാ മർവക്കിടയിൽ സഅയ് നടത്തുക. ശേഷം ഇഹ്റാമിൽ നിന്ന് ഒഴിവാകുകയും ചെയ്യുക. തിരുനബിﷺ അവർക്ക് നിർദ്ദേശം നൽകി. ഈ സംഭവം ഇമാം ബുഖാരി(റ) തന്നെ നിവേദനം ചെയ്യുന്നു.

ദുൽഹജ്ജ് മാസം എട്ടാം തീയതി തിരുനബിﷺ കൂടെയുള്ളവരെയും കൊണ്ട് മിനായിലേക്ക് പുറപ്പെട്ടു. വ്യാഴാഴ്ച ദിവസം ളുഹാ സമയത്തായിരുന്നു അത്. നബിﷺ ഇഹ്റാമിൽ തന്നെയാണല്ലോ ഉള്ളത്. എന്നാൽ ഉംറ കഴിഞ്ഞ് ഇഹ്റാമിൽ നിന്ന് ഒഴിവായവർ ഈ ദിവസത്തിൽ വീണ്ടും ഹജ്ജിന്റെ ഇഹ്റാമിൽ പ്രവേശിച്ചു. തിരുനബിﷺയും സ്വഹാബിമാരും മിനായിൽ എത്തി. ളുഹ്റും അസ്റും മഗ്‌രിബും ഇശാഉം അതാത് സമയങ്ങളിൽ തന്നെ നിസ്കരിച്ചു. നാല് റക്അത്തുള്ള നിസ്കാരങ്ങൾ രണ്ട് റക്അത്താക്കി ചുരുക്കി ഖസ്റാക്കിയാണ് നിർവഹിച്ചത്. ഒരു ദിവസം മിനായിൽ താമസിച്ച ശേഷം ദുൽഹജ്ജ് ഒമ്പതിന് സുബ്ഹി നിസ്കരിച്ചു. ശേഷം സൂര്യോദയം വരെ കാത്തു നിന്നു. അന്ന് ഒരു വെള്ളിയാഴ്ചയായിരുന്നു.

സൂര്യോദയം കഴിഞ്ഞതും തിരുനബിﷺ അറഫയിലേക്ക് നീങ്ങി. അറഫയിൽ നബിﷺക്ക് വേണ്ടി ഒരു ടെന്റ് നിർമിക്കാൻ കൽപ്പിച്ചു. ഹറമിന്റെ പരിധിക്ക് പുറത്തായിരുന്നു അത്. അതായത് ഹറം അവസാനിക്കുകയും അറഫയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിന്റെ ഇടക്കുള്ള സ്ഥലം. ‘ള്വബ്ബ്’ എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്ന സ്ഥലത്ത് കൂടെയായിരുന്നു തിരുനബിﷺ അറഫയിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചത്.

നബിﷺയുടെ കൂടെയുണ്ടായിരുന്ന സ്വഹാബിമാരിൽ ചിലർ തൽബിയത് ചൊല്ലുകയായിരുന്നു. മറ്റുചിലർ തക്ബീർ മുഴക്കുകയായിരുന്നു. തിരുനബിﷺ ആരെയും എതിർത്ത് സംസാരിച്ചിട്ടില്ല. അറഫയിൽ എത്താറായപ്പോൾ നബിﷺക്ക് വേണ്ടി നിർമിക്കപ്പെട്ട ടെന്റ് കണ്ടു. അപ്പോൾ അവിടെ ഇറങ്ങി. സൂര്യൻ മധ്യത്തിൽ നിന്നും നീങ്ങിയപ്പോൾ  തിരുനബിﷺയുടെ വാഹനം ഖസ്വാഅ്  കൊണ്ടുവരാൻ ആവശ്യപ്പെടുകയും അതിലേറി  മുന്നോട്ട് നീങ്ങുകയും ചെയ്തു. ‘ഉർന’ താഴ്‌വരയിൽ എത്തിയപ്പോൾ വാഹനപ്പുറത്ത് ഇരുന്നു കൊണ്ട് തന്നെ സ്വഹാബികൾക്ക് വേണ്ടി ഉജ്ജ്വലമായ ഒരു പ്രഭാഷണം നടത്തി. ഇസ്‌ലാമിലെ അടിസ്ഥാന നിയമങ്ങൾ അതിൽ ഉറപ്പിച്ചു പറഞ്ഞു. ശിർക്കിന്റെ അടിസ്ഥാനങ്ങളെയും ജാഹിലിയ്യാ സ്വഭാവങ്ങളെയും മാറ്റിമറിക്കുകയും നന്മയുടെ ഉജ്ജ്വലമായ ഭാവങ്ങളെ അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

 

Tweet 1114

അറഫ ദിനത്തിന്റെ മധ്യാഹ്നത്തിൽ ളുഹ്റിന്റെ ബാങ്ക് വിളിച്ചപ്പോൾ ളുഹറും അസറും ജംആക്കി നിസ്കരിച്ചു. അതിനുശേഷം ഒട്ടകപ്പുറത്ത് കയറി അറഫയിൽ നിൽക്കാൻ ഉദ്ദേശിച്ച സ്ഥലത്തെത്തി. ഒട്ടകത്തിന്റെ പള്ള ഭാഗം അറഫയിലുള്ള പാറകൾക്ക് നേരെയാക്കി നിർത്തി. എന്നിട്ട് നബിﷺ ഖിബ്‌ലക്കഭിമുഖമായി നിന്നു. സൂര്യാസ്തമയം വരെ ഈ നിർത്തം തുടർന്നു.

തിരുനബിﷺ അന്ന് നോമ്പനുഷ്ഠിച്ചിരുന്നില്ല. എന്നാൽ ചിലയാളുകൾക്കിടയിൽ നബിﷺക്ക് നോമ്പാണ് എന്ന ഒരു സംശയമുണ്ടായിരുന്നു. ഈ സംഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇമാം ബുഖാരി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്. ഹാരിസി(റ)ന്റെ മകൾ ഉമ്മുൽ ഫള്‌ൽ(റ) ആഇശ(റ)യിൽ നിന്നും ഉദ്ധരിക്കുന്നു. അറഫ ദിവസത്തിലെ തിരുനബിﷺയുടെ നോമ്പിനെ കുറിച്ച് ചില ആളുകൾ അവർക്ക് മുമ്പിൽ വെച്ച് തർക്കിച്ചു. നബിﷺ നോമ്പുകാരനാണ് എന്ന് ചിലർ. അല്ല, നോമ്പ് എടുത്തിട്ടില്ല എന്ന് മറ്റു ചിലരും അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. ഈ സന്ദർഭത്തിൽ ഉമ്മുൽ ഫള്ൽ(റ) ഒരു പാത്രം പാൽ നബിﷺക്ക് കൊടുത്തയച്ചു. തിരുനബിﷺ അറഫയിൽ നിൽക്കെ ആ പാൽ വാങ്ങി കുടിക്കുകയും ചെയ്തു.

അറഫയിൽ നിൽക്കുന്നവരോട് പ്രസ്തുത ഭൂപ്രദേശത്ത് എവിടെയും നിൽക്കാമെന്ന് തിരുനബിﷺ അറിയിച്ചു. ഉറനാ താഴ്‌വരയിൽ നിന്ന് മാറിനിൽക്കാൻ പ്രത്യേകം നിർദ്ദേശിച്ചു. ഇമാം അഹ്മദ്(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്ന ഹദീസിൽ ഈ സംഭവം കാണാം. അറഫാ ദിനത്തിൻ്റെ മഹത്വത്തെക്കുറിച്ച് തിരുനബിﷺ പറഞ്ഞത് ഇപ്രകാരമാണ്. മഹതി ആഇശ(റ)യിൽ നിന്ന് ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. അറഫാ ദിനത്തിൽ നരകത്തിൽ നിന്ന്  മോചിപ്പിക്കുന്ന അത്രയും ആളുകളെ മറ്റൊരു ദിവസവും അല്ലാഹുതആല നരകത്തിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കുന്നില്ല. അല്ലാഹു സമീപസ്ഥനായി മലക്കുകളോട് ചോദിക്കും. എൻ്റെ അടിമകൾ എന്താണ് ആഗ്രഹിക്കുന്നത് എന്ന്. അറഫയിൽ ഒരുമിച്ചു കൂടിയ അടിമകളോട് അല്ലാഹു ഏറെ പ്രിയവും കാരുണ്യവും കാണിക്കും.

തിരുനബിﷺയുടെ ഹജ്ജ് ലോകത്തിന് സമർപ്പിക്കപ്പെട്ട ഏറ്റവും ഉജ്വലമായ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിന്റെ പൂർത്തീകരണ പ്രഖ്യാപനം കൂടിയായിരുന്നു. പരിശുദ്ധ ഖുർആനിലെ അഞ്ചാം അധ്യായത്തിലെ മൂന്നാം സൂക്തം പ്രസ്തുത വിളംബരം നിർവഹിച്ചു. ആശയം ഇപ്രകാരമാണ്. “ഇന്ന്‌ ഞാൻ നിങ്ങൾക്ക്‌ നിങ്ങളുടെ മതം പൂർത്തിയാക്കി തന്നിരിക്കുന്നു. എന്റെ അനുഗ്രഹം നിങ്ങൾക്ക്‌ നിറവേറ്റിത്തരികയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു.  ഇസ്‌ലാമിനെ മതമായി ഞാൻ നിങ്ങൾക്ക്‌ തൃപ്തിപ്പെട്ടു തന്നിരിക്കുന്നു.”

ഇസ്‌ലാം സംസ്കൃതിയുടെ പൂർത്തീകരണ പ്രഖ്യാപനം കേട്ടപ്പോൾ അനുവാചകർ മുഴുവൻ ആനന്ദത്തിലും സന്തോഷത്തിലുമായി. എന്നാൽ, മതം പൂർത്തീകരിക്കപ്പെടുന്നതോടെ പ്രവാചക ദൗത്യവും പൂർത്തിയാവുകയാണല്ലോ! തിരുനബിﷺയുടെ വിയോഗത്തെ കൂടിയാണ് ഈ സൂക്തം സൂചിപ്പിക്കുന്നത് എന്ന് മനസ്സിലാക്കിയ സ്വഹാബികൾ മനസ്സറിഞ്ഞ് കരയാൻ തുടങ്ങി. ഉമറുബ്നുൽ ഖത്വാബ്(റ) അങ്ങനെ കരഞ്ഞവരിൽ പ്രമുഖരായിരുന്നു. മഹാനവർകളുടെ അത്തരമൊരു വിചാരവും ചിന്തയും അസ്ഥാനത്തായിരുന്നില്ല. ഈ സംഭാഷണത്തിന്റെ 80 ദിവസത്തിനുശേഷം തിരുനബിﷺ ലോകത്തോട് വിടപറയുകയും ചെയ്തു.

അറഫയിലെ ഏറെ സമയവും തിരുനബിﷺ പ്രാർത്ഥനയിൽ തന്നെയായിരുന്നു. സൂര്യൻ അസ്തമിച്ച് പ്രകാശമെല്ലാം മറഞ്ഞു എന്നു വന്നപ്പോൾ ‘മഅ്സമീൻ’ വഴി തിരുനബിﷺ മുസ്ദലിഫയിലേക്ക് പുറപ്പെട്ടു.

അന്ത്യനാൾ വരെയുള്ള കോടാനുകോടി മനുഷ്യർക്ക് അറഫയിൽ ഉണ്ടാവേണ്ട ആചാരങ്ങളെയും ആലോചനകളെയും വ്യക്തവും ക്ലിപ്തവുമായി അവതരിപ്പിച്ചു കൊണ്ടാണ് തിരുനബിﷺയുടെ അറഫാ പകൽ കടന്നുപോയത്. തിരുനബിﷺ നിർവഹിച്ച അറഫാ പ്രഭാഷണം ഏതുകാലത്തും പുതുമയോടെ വായിക്കപ്പെടുകയും ആലോചനകൾക്ക് വിധേയമാവുകയും ചെയ്യുന്നു. ഓരോ വാചകങ്ങളും എക്കാലത്തും പ്രസക്തവും പ്രാധാന്യവും അർഹിക്കുന്നു.

 

Tweet 1115

അറഫയിൽ നിന്നും മുസ്ദലിഫയിലേക്ക് വളരെ ശാന്തമായിട്ടായിരുന്നു തിരുനബിﷺയുടെ യാത്ര. ഉസാമത്ത് ബിൻ സൈദും(റ) തിരുനബിﷺയോടൊപ്പം ഉണ്ടായിരുന്നു. തിക്കിലും തിരക്കിനുമിടയിൽ തിരുനബിﷺയുടെ യാത്രയെ കുറിച്ച് ഹദീസ് പറയുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്. ഇമാം ബുഖാരി(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്ന നിവേദനത്തിൽ ഇബ്നു അബ്ബാസ്(റ) വിശദീകരിക്കുന്നു. തിരുനബിﷺയോടൊപ്പം അറഫയിൽ നിന്നും നീങ്ങിത്തുടങ്ങിയപ്പോൾ പിറകിൽ നിന്നും ജനങ്ങളുടെ ശബ്ദങ്ങളും ഒട്ടകങ്ങളെ തെളിക്കുന്ന ശബ്ദ കോലാഹലങ്ങളും കേട്ടു. ഈ സന്ദർഭത്തിൽ അവിടുത്തെ കൈവശമുള്ള വടി അവർക്ക് നേരെ ചൂണ്ടിക്കൊണ്ട് പറഞ്ഞു. അല്ലയോ ജനങ്ങളെ, നിങ്ങൾ ശാന്തത പാലിക്കുക. തിക്കും തിരക്കും കൂട്ടി മൃഗങ്ങളെ തെളിക്കുന്നതിലല്ല പുണ്യമുള്ളത്.

തിരുനബിﷺ അവർക്കിടയിലൂടെ അവധാനതയോടെ മുന്നോട്ട് നീങ്ങി. നടക്കുന്ന സന്ദർഭത്തിൽ ജനങ്ങളുടെ വിടവുകൾ കണ്ടാൽ വേഗത്തിൽ അവിടേക്ക് പ്രവേശിക്കും. നീണ്ടു നിൽക്കുന്ന മണൽ തിട്ടകൾ കണ്ടാൽ ഒട്ടകത്തിന് സൗകര്യ പ്രകാരം നടക്കാൻ വേണ്ടി അതിന്റെ കടിഞ്ഞാൺ അൽപ്പം നീട്ടി കൊടുക്കും. മുസ്ദലിഫയിലേക്കുള്ള വഴിയിൽ രണ്ടു മലകൾക്കിടയിൽ ഇടുങ്ങിയ പ്രദേശത്ത് എത്തിയപ്പോൾ തിരുനബിﷺ വാഹനപ്പുറത്ത് നിന്ന് ഇറങ്ങുകയും പ്രാഥമികാവശ്യം നിർവഹിക്കുകയും ലളിതമായ രീതിയിൽ വുളൂഅ് നിർവഹിക്കുകയും ചെയ്തു. അപ്പോൾ ഉസാമതുബ്നു സൈദ്(റ) ചോദിച്ചു. അല്ലയോ അല്ലാഹുവിന്റെ ദൂതരെﷺ, നിസ്കരിക്കാൻ വേണ്ടി ആണോ? നിസ്കാരം ഇനിയും മുന്നോട്ടു പോയതിനു ശേഷമാണ് എന്ന് അവിടുന്ന് പ്രതികരിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇമാം ബുഖാരി(റ)യും മുസ്‌ലിമും(റ) നിവേദനം ചെയ്ത ഹദീസിൽ ഇക്കാര്യമുണ്ട്.

തുടർന്ന്  തിരുനബിﷺ  ഒട്ടകപ്പുറത്ത് കയറി വീണ്ടും മുന്നോട്ടു നീങ്ങി. മുസ്ദലിഫയിൽ എത്തിയതിനു ശേഷം അവിടെ ഇറങ്ങുകയും പരിപൂർണ്ണമായി വുളൂഅ് നിർവഹിക്കുകയും  ഇഖാമത് കൊടുത്തു മഗ്‌രിബ് നിസ്കരിക്കുകയും ചെയ്തു. ശേഷം സ്വഹാബികൾ എല്ലാവരും  ഒട്ടകങ്ങളെ മുട്ട് കുത്തിച്ചു. പിന്നീട് ഇഖാമത് കൊടുത്തു ഇശാഅ് നിസ്കരിച്ചു. മഗ്‌രിബിനും ഇശാഇനും ഇടയിൽ സുന്നത്ത് നിസ്കാരങ്ങളൊന്നും നിർവഹിച്ചില്ല. ഇമാം ബുഖാരി(റ) തന്നെ ഇക്കാര്യം നിവേദനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്.

തഹജ്ജുദ് നിസ്കാരം തിരുനബിﷺ ഇവിടെവച്ചുതന്നെ നിർവഹിച്ചതായി നിവേദനങ്ങൾ പറയുന്നുണ്ട്. ചന്ദ്രൻ പൂർണ്ണമായും മറഞ്ഞു, രാത്രിയുടെ മധ്യഭാഗം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ സ്ത്രീകൾക്കും കുട്ടികൾക്കും ദുർബലരായ മനുഷ്യർക്കും മുസ്‌ദലിഫ വിട്ടുപോകാൻ തിരുനബിﷺ സമ്മതം നൽകി. ഇവിടെ അനുബന്ധമായ ഒരു കാര്യം ഇമാം ബുഖാരി(റ) മഹതി ആഇശ(റ)യിൽ നിന്ന് നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. മഹതി പറഞ്ഞു. ഞങ്ങൾ മുസ്ദലിഫയിൽ ഇറങ്ങിയപ്പോൾ തിരക്ക് കൂടുന്നതിന് മുമ്പ് മുസ്ദലിഫ വിട്ടുപോകുവാൻ സൗദ(റ) തിരുനബിﷺയോട് അനുവാദം ചോദിച്ചു. വളരെ സാവകാശം നടക്കുന്നവരായിരുന്നു അവർ. നബിﷺ അവർക്ക് സമ്മതം നൽകി. അങ്ങിനെ ജനങ്ങളുടെ തിരക്ക് വരുന്നതിനു മുമ്പ് അവർ മുസ്ദലിഫയിൽ നിന്നും പുറപ്പെട്ടു. ഞങ്ങൾ  പുലരുവോളം മുസ്ദലിഫയിൽ തന്നെ കഴിഞ്ഞു. തിരുനബിﷺയോടൊപ്പമാണ് ഞങ്ങൾ പുറപ്പെട്ടത്.

കുടുംബത്തിലെ ദുർബലരോടൊപ്പം ഞാനും പുറപ്പെട്ടിരുന്നു എന്ന് അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു അബ്ബാസ്(റ) പറയുന്നതായി ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്.

ഹജ്ജിന്റെ കർമങ്ങളിലും അനുഷ്ഠാനങ്ങളിലും മനുഷ്യൻ്റെ സാഹചര്യങ്ങൾക്കും ആരോഗ്യസ്ഥിതിക്കും അനുസരിച്ച് വിശാലമായ നിയമസൗകര്യങ്ങൾ ഇസ്‌ലാം നൽകിയിട്ടുണ്ട്. അതിൽ നിന്ന് ഒരു അധ്യായം കൂടിയാണ് നാം വായിച്ചത്. ഇത്തരം നിവേദനങ്ങൾ കൂടി അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി മദ്ഹബിന്റെ ഇമാമുകൾ അനുഷ്ഠാന നിയമങ്ങളെ ക്രമീകരിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

 

Tweet 1116

ദുൽഹജ്ജ് പത്തിന് സുബ്ഹി ആകുന്നതുവരെ  ഞങ്ങൾ മുസ്ദലിഫയിൽ കഴിഞ്ഞുകൂടി. ബാങ്കും ഇഖാമത്തും കൊടുത്തു സ്വഹാബികളെയും കൂട്ടി നബിﷺ സുബ്ഹി നിസ്കരിച്ചു. ശേഷം തിരുനബിﷺ ഒട്ടകപ്പുറത്ത് കയറി മശ്അറുൽ ഹറാമിലേക്ക് വന്നു. അവിടെ നിന്നു കൊണ്ട് ഖിബ്‌ലക്കഭിമുഖമായി ദീർഘനേരം പ്രാർഥിച്ചു. അല്ലാഹുവിനെ വാഴ്ത്തുകയും തക്ബീർ അഥവാ അല്ലാഹു അക്ബർ ചൊല്ലിക്കൊണ്ടിരുന്നു. സൂര്യനുദിക്കുന്നതിനു മുൻപ് വെളിച്ചം നന്നായി പരക്കുന്നതുവരെ പ്രാർഥനയിൽ തന്നെ കഴിഞ്ഞു. മശ്അറുൽ ഹറാമിൽ നിൽക്കുമ്പോൾ നബിﷺ സ്വഹാബിമാരോട് പറഞ്ഞു. “ഞാൻ ഇവിടെ നിന്നു. നിങ്ങൾക്ക്  മുസ്ദലിഫയിൽ എവിടെയും നിൽക്കാവുന്നതാണ്.” ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്ന ഹദീസിൽ ഇക്കാര്യങ്ങൾ വിശദീകരിക്കുന്നു.

മുസ്ദലിഫയിൽ നിന്നും മിനായിലേക്കുള്ള യാത്രയിലാണ് തിരുനബിﷺ എറിയാനാവശ്യമായ കല്ലുകൾ പെറുക്കി എടുത്തത്. ഇമാം അഹ്മദ്(റ), ഇബ്നു അബ്ബാസ്(റ)വിൽ നിന്ന് നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ബലിപെരുന്നാൾ ദിവസം രാവിലെ മുസ്ദലിഫയിൽ വച്ച് തിരുനബിﷺ എന്നോട് പറഞ്ഞു. വരൂ എനിക്ക് കല്ല് പെറുക്കിത്തരൂ. ഞാൻ നബിﷺക്കാവശ്യമായ കല്ലുകൾ എടുത്തു കൊടുത്തു. നബിﷺ അവകൾ കയ്യിൽ വാങ്ങി വെച്ചു കൊണ്ട്  പറഞ്ഞു. ശരി. ഇത്തരം കല്ലുകൾ കൊണ്ടാണ് എറിയേണ്ടത്. മതകാര്യങ്ങളിൽ അതിരു കവിയുന്നതിനെ നിങ്ങൾ സൂക്ഷിക്കുക. മതത്തിൽ അതിരു കവിഞ്ഞതാണ്  ഗതകാല സമൂഹങ്ങൾ നശിച്ചു പോകാൻ കാരണമായത്.

സൂര്യൻ ഉദിക്കുന്നതിനു മുമ്പു തന്നെ തിരുനബിﷺ മുസ്ദലിഫയിൽ നിന്ന് പുറപ്പെട്ടു. മക്കയിലെ ബഹുദൈവ വിശ്വാസികളിൽ നിന്ന് വിപരീതമായ രീതിയായിരുന്നു അത്. അവർ ഹജ്ജ് നിർവഹിക്കുമ്പോൾ സൂര്യനുദിച്ചതിനു ശേഷമല്ലാതെ മുസ്ദലിഫയിൽ നിന്നും പുറപ്പെടാറുണ്ടായിരുന്നില്ല. തിരുനബിﷺയുടെ പിറകിൽ ഇബ്നു അബ്ബാസും(റ) ഉണ്ടായിരുന്നു. ബഹുമാനപ്പെട്ടവർ പറഞ്ഞതായി ഇമാം ബുഖാരി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. ഒരു സ്ത്രീ വന്നു തിരുനബിﷺയോട് ചോദിച്ചു. എന്റെ ഉമ്മ ഹജ്ജ് ചെയ്യാൻ നേർച്ച നേർന്നിരുന്നു. പക്ഷെ ഉമ്മ മരണപ്പെട്ടുപോയി. എന്റെ ഉമ്മാക്ക് വേണ്ടി ഞാൻ ഹജ്ജ് ചെയ്യാൻ പറ്റുമോ? ഉമ്മാക്ക് വേണ്ടി നിങ്ങൾ ഹജ്ജ് ചെയ്തു കൊള്ളുക. തിരുനബിﷺ പ്രതികരിച്ചു. നിങ്ങളുടെ ഉമ്മാക്ക് കടം ഉണ്ടെങ്കിൽ ആ കടം നിങ്ങൾ വീട്ടുന്നതല്ലേ? അവർ പറഞ്ഞു, അതെ. എങ്കിൽ അല്ലാഹുവിനുള്ളതും അഥവാ നേർച്ച നേർന്നതും നിങ്ങൽ വീട്ടിക്കൊള്ളുക. വീടാൻ ഏറ്റവും അർഹതപ്പെട്ടത് അല്ലാഹുവിനോടുള്ള ബാധ്യതയാണ്.

തുടർന്നുള്ള ഭാഗം ഇമാം അഹ്മദ്(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്നു. വളരെ അവധാനതയോടെയും ശാന്തതയോടെയുമായിരുന്നു തിരുനബിﷺ മുന്നോട്ടു നീങ്ങിക്കൊണ്ടിരുന്നത്. എന്നാൽ വാദിയ മുഹസ്സർ എത്തിയപ്പോൾ നടത്തത്തിന് അല്പം വേഗത കൂട്ടി. മഹസ്സർ താഴ്‌വര കഴിഞ്ഞപ്പോൾ മിനായിൽ എറിയുവാനുള്ള കല്ലുകൾ എടുത്തുകൊള്ളാൻ സ്വഹാബികളോട് തിരുനബിﷺ നിർദേശിച്ചു.

ഇമാം ബുഖാരി(റ)യുടെ നിവേദന തുടർച്ച ഇങ്ങനെയാണ്. ഇബ്നു അബ്ബാസ്(റ) പറയുന്നു. മിനായിൽ എത്തുന്നതുവരെ തിരുനബിﷺ തൽബിയത്ത് ചൊല്ലിക്കൊണ്ടേയിരുന്നു. ആ സമയത്ത് ഇബ്നു അബ്ബാസി(റ)നെ നബിﷺ പിറകിൽ നിർത്തിയിരുന്നു. മിനായിൽ നിന്ന് വരുമ്പോൾ മൂന്നാമത്തെ ജംറ അഥവാ ജംറതുൽ അഖബയിലെത്തിയപ്പോൾ നബിﷺ താഴ്‌വരയുടെ താഴ്ഭാഗത്തു നിന്നു. കഅ്ബയെ  ഇടതുവശത്തും മിനാ വലതു ഭാഗത്തുമാക്കി ജംറക്ക് അഭിമുഖമായി നബിﷺ നിന്നു. ഒട്ടകപ്പുറത്ത് തന്നെയിരുന്നു ചെറിയ ഏഴ് കല്ലുകൾ കൊണ്ട് തക്ബീർ ചൊല്ലി ജംറകളിലേക്ക് എറിഞ്ഞു. ദുൽഹജ്ജ് 10 പെരുന്നാൾ ദിവസത്തിലെ ഹജ്ജുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ കർമമായിരുന്നു ഇത്.

 

Tweet 1117

ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്ന ഹദീസിൽ ജാബിർ(റ) പറയുന്നു. അറവ് ദിനത്തിൽ അഥവാ ദുൽഹിജ്ജ പത്തിന് തിരുനബിﷺ അവിടുത്തെ വാഹനപ്പുറത്തിരുന്ന്  ജംറയിലേക്കുള്ള കല്ലേറ് നിർവഹിച്ചുകൊണ്ട് ഇങ്ങിനെ  പറയുന്നുണ്ടായിരുന്നു. നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ ഹജ്ജിന്റെ കർമങ്ങൾ എന്നിൽനിന്നും സ്വീകരിക്കുക. കാരണം, ഈ ഹജ്ജിന് ശേഷം ഞാൻ ഇനി ഹജ്ജ് ചെയ്‌തേക്കുമോ എന്ന് എനിക്ക് അറിയുകയില്ല.

ഏതാണ്ട് ളുഹാ  സമയത്തായിരുന്നു തിരുനബിﷺ ഇവിടെ എത്തിയത്. ജംറകൾക്കിടയിൽ നിന്നു കൊണ്ട് അവിടുന്ന് ഒരു പ്രഭാഷണം നടത്തി. തിരുനബിﷺയുടെ വാക്കുകളെ വീണ്ടും ശബ്ദത്തിൽ ഏറ്റു പറഞ്ഞിരുന്നത് അലി(റ)യായിരുന്നു. സ്വഹാബികൾ നബിﷺക്ക് ചുറ്റും നിന്നും ഇരുന്നും ആ പ്രഭാഷണം ശ്രദ്ധിച്ചു. അറഫയിൽ പറഞ്ഞ  കാര്യങ്ങൾ ഒന്നുകൂടി ഊന്നിപ്പറഞ്ഞുകൊണ്ടുള്ള സംസാരമായിരുന്നു അത്.

ഇമാം ബുഖാരി(റ)യുടെ നിവേദനത്തിൽ നിന്ന് പ്രസ്തുത സംഭാഷണത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം ഇങ്ങനെ വായിക്കാം. “അബൂബകറത്(റ) പറയുന്നു. ബലിയുടെ ദിവസം തിരുനബിﷺ ഞങ്ങളോട് പ്രസംഗിച്ചു. അവിടുന്ന് ചോദിച്ചു. ഇത് ഏത് ദിവസമാണെന്ന് നിങ്ങൾക്കറിയാമോ? ഞങ്ങൾ പറഞ്ഞു. അല്ലാഹുവിനും അവന്റെ ദൂതനുംﷺ അറിയാം. അൽപനേരം നബിﷺ നിശബ്ദമായി നിന്നു. അറിയപ്പെടുന്ന പേരല്ലാത്ത മറ്റൊരു പേര് പറയുമെന്നാണ് ഞങ്ങൾ കരുതിയത്. നബിﷺ ചോദിച്ചു. ഇത് ബലി നിർവഹിക്കുന്ന ദിനം അഥവാ യൗമുന്നഹ്ർ അല്ലേ? ഞങ്ങൾ പറഞ്ഞു. അതേ, തീർച്ചയായും. നബിﷺ വീണ്ടും ചോദിച്ചു. ഇത് ഏത് മാസമാണ്? ഞങ്ങൾ പറഞ്ഞു. അല്ലാഹുവിനും റസൂലിﷺനും അറിയാം. അല്പ സമയം നബിﷺ നിശബ്ദത പാലിച്ചു. ഏതെങ്കിലും പുതിയ പേര് പറയുമെന്ന് ഞങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിച്ചു. ഉടനെ നബിﷺ ചോദിച്ചു. ഇത് ദുൽഹജ്ജ് മാസമല്ലേ? ഞങ്ങൾ പറഞ്ഞു. അതെ, തീർച്ചയായും. നബിﷺ ചോദിച്ചു. ഇത് ഏത് രാജ്യമാണ്? അല്ലാഹുവിനും അവന്റെ പ്രവാചകനുംﷺ അറിയാമെന്ന് ഞങ്ങൾ പറഞ്ഞു. നബിﷺ അല്പസമയം ഒന്നും പറഞ്ഞില്ല. ഈ രാജ്യത്തിനു നിലവിലുള്ള പേരല്ലാത്ത മറ്റൊരു പേര്  പറയുമായിരിക്കുമെന്ന് ഞങ്ങൾ കരുതി. പക്ഷേ നബി ﷺ ചോദിച്ചു. ഇത് പവിത്ര രാജ്യം അഥവാ അൽ ബലദുൽ ഹറാം അല്ലെ? ഞങ്ങൾ പറഞ്ഞു. അതെ, തീർച്ചയായും. നബിﷺ പറഞ്ഞു. ഈ ദിവസത്തിന്റെയും മാസത്തിന്റെയും രാജ്യത്തിന്റെയും പവിത്രത പോലെ നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ റബ്ബിനെ കണ്ടുമുട്ടുന്ന ദിവസം വരെ നിങ്ങളുടെ രക്തവും സമ്പത്തും പവിത്രമാണ്. ഞാൻ സന്ദേശം നിങ്ങൾക്ക് എത്തിച്ചു തന്നില്ലേ? അവർ പറഞ്ഞു. അതെ, എത്തിച്ചു തന്നു. നബിﷺ പറഞ്ഞു. അല്ലാഹുവേ നീ തന്നെ സാക്ഷി! ഇവിടെ ഹാജരുള്ളവർ  ഇല്ലാത്തവർക്ക് എത്തിച്ചു കൊടുക്കുക. സന്ദേശം ലഭിക്കുന്ന എത്രയോ ആളുകൾ നേരിട്ടു കേൾക്കുന്നവരെക്കാൾ മനസ്സിലാക്കാൻ ശേഷിയുള്ളവരായിരിക്കും. എനിക്കു ശേഷം നിങ്ങൾ പരസ്പരം കഴുത്തുവെട്ടി സത്യ നിഷേധികളായി മടങ്ങരുത്.

ബലിപെരുന്നാൾ ദിവസം തിരുനബിﷺ നിരന്തരമായ ഉപദേശങ്ങൾ നൽകി. ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്നവരെ ഓരോ ഭാഗങ്ങളിൽ താമസിപ്പിച്ചു. ഇമാം അബൂദാവൂദ്(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. മുഹാജിറുകളെ ഖിബ്‌ലയുടെ വലത് ഭാഗത്തും അൻസ്വാറുകളെ ഇടത് ഭാഗത്തുമായാണ് താമസിപ്പിച്ചത്. മറ്റുള്ള ജനങ്ങളെ അവർക്ക് ചുറ്റും താമസിപ്പിച്ചു. തിരുനബിﷺയാകട്ടെ മിനയിൽ നിസ്കാര സ്ഥലത്ത് ഇമാമ് നിൽക്കുന്നതിന്റെ ഇടതു ഭാഗത്തും ഇറങ്ങി.

ആളുകളെല്ലാം തിരുനബിﷺക്ക് ചുറ്റും തന്നെ കൂടി. മുൻ പരിചയമില്ലാത്ത പല കർമക്രമങ്ങളും അവരിൽ സംശയങ്ങളുയർത്തി. അപ്പപ്പോൾ അവർ നബിﷺയോട് നിവാരണം തേടിക്കൊണ്ടിരുന്നു. കൂടുതൽ ചോദ്യങ്ങളും ആദ്യമേത് ചെയ്യണം പിന്നെ എന്തു ചെയ്യണം എന്ന ക്രമത്തെ കേന്ദ്രീകരിച്ചു കൊണ്ടായിരുന്നു. ഓരോ ചോദ്യങ്ങളും ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം കേട്ട് തിരുനബിﷺ നിവാരണം നൽകിക്കൊണ്ടിരുന്നു.

 

Tweet 1118

അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു അംറ് ബ്നു ആസ്വി(റ)ൽ നിന്ന് ഇമാം ബുഖാരി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. വിടവാങ്ങൽ ഹജ്ജ് വേളയിൽ  മിനയിൽ വെച്ച് അല്ലാഹുവിന്റെ തിരുദൂതർﷺ ജനങ്ങളുടെ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് മറുപടി കൊടുക്കാൻ വേണ്ടി നിന്നു കൊടുത്തു. അപ്പോൾ ഒരാൾ വന്നു  ചോദിച്ചു. ഞാൻ അറുക്കുന്നതിന് മുൻപ് തലമുണ്ഡനം ചെയ്തു. എനിക്ക് അതിനെക്കുറിച്ച് അറിയില്ലായിരുന്നു. നബിﷺ പറഞ്ഞു. അറുത്തു കൊള്ളുക വിരോധമില്ല.  മറ്റൊരാൾ ചോദിച്ചു. ഞാൻ ഏറ് നടത്തുന്നതിനു മുമ്പ് ബലിയറുത്തു. എനിക്ക് അതിനെക്കുറിച്ച് അറിയുമായിരുന്നില്ല. തിരുനബിﷺ പറഞ്ഞു. എറിഞ്ഞു കൊള്ളുക കുഴപ്പമില്ല. വ്യത്യസ്ത ക്രമങ്ങളിൽ നിർവഹിച്ച ഏതെല്ലാം പ്രവർത്തനങ്ങളെക്കുറിച്ച് അന്ന് ചോദിക്കപ്പെട്ടുവോ അതിനെല്ലാം ‘ചെയ്തു കൊള്ളുക വിരോധമില്ല’ എന്ന മറുപടിയാണ് അവിടുന്ന് നൽകിയത്.

ഇമാം അബൂദാവൂദ്(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. അന്നത്തെ ദിവസം തിരുനബിﷺ ഓരോ വിഭാഗം ആളുകളെയും ഓരോ ഭാഗത്തു താമസിപ്പിച്ചു. മുഹാജിറുകളെ ഖിബ്‌ലയുടെ വലത് ഭാഗത്തും അൻസ്വാറുകളെ ഇടത് ഭാഗത്തുമാണ് താമസിപ്പിച്ചത്. മറ്റുള്ള ജനങ്ങളെ അവർക്ക് ചുറ്റും. തിരുനബിﷺയാകട്ടെ മിനയിലെ നിസ്കാര സ്ഥലത്ത് ഇമാമ് നിൽക്കുന്നതിന്റെ ഇടത് ഭാഗത്തും താമസമാക്കി.

ബലിപെരുന്നാളിന്റെ ദിവസം ബലിഅറുക്കലും വിതരണം ചെയ്യലും ഒരു പ്രധാനപ്പെട്ട കർമമാണല്ലോ! അതു സംബന്ധമായി ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്ന ഹദീസിന്റെ ആശയം ഇങ്ങനെയാണ്. മിനയിലെ അറവിന്റെ സ്ഥാനത്തേക്ക് തിരുനബിﷺ നീങ്ങി. 63 ഒട്ടകങ്ങളെയാണ് തിരുനബിﷺ അറുത്തത്. ബാക്കിയുള്ള 37 ഒട്ടകങ്ങളെ അറുക്കുവാൻ അലി(റ)യോട് തിരുനബിﷺ തന്നെ കൽപ്പിച്ചു. തിരുനബിﷺ അതിൽ നിന്ന് ഭക്ഷിക്കുകയും പാവങ്ങൾക്ക് വിതരണം ചെയ്യാൻ അലി(റ)യോട് കൽപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. ബലിമൃഗങ്ങളെ മിനയിൽ വെച്ചു കൊണ്ട് തന്നെ പാകം ചെയ്യുകയും നബിﷺയും അലി(റ)വും അതിൽ നിന്ന് ഭക്ഷിക്കുകയും അതിന്റെ കറി കുടിക്കുകയും ചെയ്തു.

ഇമാം ബുഖാരി(റ)യും മുസ്‌ലിമും(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. ബലിമൃഗത്തിന്റെ മാംസവും തൊലിയും കുളമ്പുകളുമെല്ലാം ദാനം ചെയ്യുവാൻ തിരുനബിﷺ അലി(റ)യെ ഏൽപിച്ചു. അറവിന്റെ പ്രതിഫലമായി അതിൽ നിന്ന് ഒന്നും എടുക്കരുത് എന്നും പ്രത്യേകം കല്പിച്ചു.

സ്വഹാബികൾ ഓരോരുത്തരും അവരവരുടെ ബലിമൃഗങ്ങളെ അറുത്തു. ഒട്ടകം, മാട് എന്നിവയിൽ ഏഴു പേർ വരെ കൂറ് ചേർന്നും ആടുകളെ ഓരോരുത്തരുടേത് എന്ന നിലയിലുമാണ് ബലി നിർവ്വഹിച്ചത്. തമത്തുഇന്റെ ഹജ്ജിലായിരുന്ന പത്‌നിമാരുടെ പേരിലും തിരുനബിﷺ ബലി നിർവ്വഹിച്ചു.

ഇതിനിടയിലുണ്ടായ ഒരു വേറിട്ട സംഭവം അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു അബ്ബാസ്(റ)വിൽ നിന്ന് ഇമാം ബുഖാരി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. ബഹുമാനപ്പെട്ടവർ നബിﷺയുടെ പിറകിലായിരുന്നു ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഈ സന്ദർഭത്തിൽ ഖശ്അം ഗോത്രത്തിൽ പെട്ട ഒരു സ്ത്രീ നബിﷺയുടെ അടുക്കലേക്കു വന്നു. ഇബ്നു അബ്ബാസ്(റ) ആ സ്ത്രീയെ ഒന്ന്  നോക്കി. ആ സ്ത്രി ഇബ്നു അബ്ബാസി(റ)നെയും നോക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. അപ്പോൾ തിരുനബിﷺ ഇബ്നു അബ്ബാസി(റ)ന്റെ മുഖം മറുഭാഗത്തേക്ക് തിരിച്ചു. ആ സ്ത്രീ പറഞ്ഞു. അല്ലാഹുവിന്റെ ദൂതരെﷺ,  എന്റെ വൃദ്ധനായ പിതാവിന് ഹജ്ജ് നിർബന്ധമായിരിക്കുന്നു. എന്നാൽ, വാഹനപ്പുറത്ത് ഉറച്ചിരിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിന്  കഴിയുകയില്ല.  പകരം അദ്ദേഹത്തിന് വേണ്ടി എനിക്ക്  ഹജ്ജ് ചെയ്യാൻ പറ്റുമോ? അപ്പോൾ നബിﷺ പറഞ്ഞു, ചെയ്യാം.

തിരുനബിﷺയുടെ അധ്യാപനങ്ങളുടെയും ഒപ്പം നടക്കുന്നവരുടെ ആത്മീയ ചിട്ടയിൽ തിരുനബിﷺയുടെ ശ്രദ്ധ എത്രമാത്രമുണ്ടായിരുന്നു എന്നതിന്റെയും ലളിതമായ ഒരുദാഹരണമാണിത്. ഏത് സമയത്തും തിരുനബിﷺയോട് ആർക്കും നിവാരണങ്ങൾ നടത്താനും വൈജ്ഞാനിക അന്വേഷണങ്ങൾ നിർവഹിക്കാനും സാധിക്കുന്ന വിധം പൊതുജനങ്ങളോട് ഇടകലർന്നുകൊണ്ടായിരുന്നു തിരുനബിﷺയുടെ ജീവിതം.

 

Tweet 1119

ബലികർമത്തിന് ശേഷം തിരുനബിﷺ തങ്ങളുടെ ബാർബറെ വിളിച്ചു തല മുണ്ഡനം ചെയ്തു. ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. മഅ്മറുബ്നു അബ്ദില്ലാഹിൽ അദ്‌വി(റ) ആയിരുന്നു തിരുനബിﷺയുടെ തല മുണ്ഡനം ചെയ്തത്. “ആദ്യം വലതു ഭാഗത്തെയും ശേഷം ഇടതു ഭാഗത്തെയും മുടിയെടുക്കാൻ അദ്ദേഹത്തോട് നബിﷺ പറഞ്ഞു. ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ ആ മുടി വിതരണം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.

തിരുനബിﷺയുടെ കേശവും ശേഷിപ്പുകളും എങ്ങനെയായിരുന്നു സ്വഹാബികൾ കൈകാര്യം ചെയ്തിരുന്നത് എന്ന് പല അധ്യായങ്ങളിൽ നമ്മൾ വായിച്ചു പോയിട്ടുണ്ട്. നമ്മൾ സാധാരണ മനുഷ്യർ. നമ്മുടെ മുടിയും നഖവും മറ്റുശേഷിപ്പുകളും എന്നതിനോട് ചേർത്തു കൊണ്ടല്ല തിരുനബിﷺയുടേത് വായിക്കേണ്ടത്. അല്ലാഹുവിൻ്റെ സൃഷ്ടികളിൽ ഏറ്റവും ശ്രേഷ്ഠരായവരുടെ തിരു ശരീരത്തിലെ ശേഷിപ്പുകൾ. അടിസ്ഥാനപരമായ വ്യക്തി വിശേഷവും മഹത്വങ്ങളും മുന്നിൽവച്ച് കൊണ്ട് വായിക്കുമ്പോഴാണ് ഇത്തരം അധ്യായങ്ങളുടെ സാരം ബോധ്യപ്പെടുന്നത്. രത്നവും കല്ലാണ് പക്ഷേ സാധാരണ കല്ലല്ല. സ്വർണ്ണവും ലോഹമാണ് സാധാരണ ലോഹമല്ല. നാമെല്ലാവരും അംഗീകരിക്കുകയും ഉൾക്കൊള്ളുകയും ചെയ്യുന്ന യാഥാർത്ഥ്യങ്ങളാണല്ലോ ഇതെല്ലാം. തിരുനബിﷺ മനുഷ്യനാണ് എന്നാൽ സാധാരണ മനുഷ്യനല്ല. ഇത്രയേ ഉള്ളൂ ഈ അധ്യായത്തിൽ മനസ്സിലാക്കാൻ.

തിരുനബിﷺയെ നേരിട്ട് അനുഭവിച്ച സ്വഹാബികൾ അവിടുത്തെ സമീപിച്ചത് എങ്ങനെയെന്ന് വായിക്കാനുള്ള അധ്യായം കൂടിയാണ്. ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. തിരുനബിﷺയുടെ ശിരസ്സിൽ നിന്നും നീക്കം ചെയ്യുന്ന ഓരോ കേശങ്ങളും സ്വഹാബികളുടെ കൈകളിലായിരുന്നു പതിച്ചിരുന്നത്.

തിരുനബിﷺയോടൊപ്പം ഉണ്ടായിരുന്ന സ്വഹാബികളുടെ നടപടിയെ നാം ഇങ്ങനെ വായിക്കാം. ഇമാം ബുഖാരി(റ)യും മുസ്‌ലിമും(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. തിരുനബിﷺയുടെ കൂടെയുണ്ടായിരുന്നവരിൽ ചിലർ തല മുണ്ഡനം ചെയ്യുകയും ചില ആളുകൾ മുടി വെട്ടുകയും ചെയ്തു. മുടി വടിച്ചവർക്ക് കാരുണ്യത്തിനും പാപമോചനത്തിനുമായി നബിﷺ മൂന്നു തവണ പ്രാർഥിച്ചു. മുടി വെട്ടിയവർക്ക് ഒരു തവണയും പ്രാർഥിച്ചു.

തലമുണ്ഡനം ചെയ്തതിനു ശേഷം അവിടുത്തെ ഇഹ്റാമിന്റെ വസ്ത്രം അഴിച്ചു വെക്കുകയും സാധാരണ വസ്ത്രം ധരിക്കുകയും ചെയ്തു. സുഗന്ധം പൂശി. പ്രിയ പത്നി  ആഇശ(റ)യാണ് സുഗന്ധം പുരട്ടി കൊടുത്തത്. കസ്തൂരിയുടെ ചേരുവ ഉണ്ടായിരുന്ന സുഗന്ധമായിരുന്നു ഉപയോഗിച്ചത്. തവാഫുൽ ഇഫാളയുടെ അഥവാ ഹജ്ജിന്റെ നിർബന്ധ ഭാഗമായ ത്വാവാഫിന് മുമ്പായിരുന്നു ഇത് ചെയ്തത്.

തുടർന്നുള്ള കർമങ്ങളെ സൂചിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ഇമാം ബുഖാരി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. തിരുനബിﷺ അവിടുത്തെ ഒട്ടകപ്പുറത്ത് കയറി ളുഹ്റിന് മുമ്പായി മസ്ജിദുൽ ഹറാമിലേക്ക് വന്നു. ഒട്ടകപ്പുറത്ത് ഇരുന്നു കൊണ്ട് തന്നെയാണ് അവിടുന്ന്  ത്വവാഫ് നിർവഹിച്ചത്. മറ്റുള്ള ആളുകൾ കാണുന്നതിന് വേണ്ടിയായിരുന്നു അത്. കാരണം തിരുനബിﷺയിൽ നിന്നാണല്ലോ ജനങ്ങൾ പഠിക്കേണ്ടത്. മാത്രമല്ല ജനങ്ങൾക്ക് ചോദിച്ചറിയുവാനുള്ള അവസരവും വേണ്ടതുണ്ടായിരുന്നു. ത്വവാഫിന്റെ സന്ദർഭത്തിൽ ഓരോ ചുറ്റിലും നബിﷺ തങ്ങളുടെ കയ്യിലുള്ള വടികൊണ്ട് ഹജറുൽ അസ്‌വദിനെ സ്പർശിച്ചിരുന്നു. വടി കൊണ്ട് അതല്ലെങ്കിൽ കയ്യിലുള്ള വസ്തുകൊണ്ട് അതിലേക്ക് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുകയും അല്ലാഹു അക്ബർ എന്ന് പറയുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

ഹജ്ജിന്റെ ത്വവാഫ് ഏതുവിധമാണ് നിർവഹിക്കേണ്ടത് എന്ന് തിരുനബിﷺ തന്നെ നേരിട്ട് പ്രായോഗികമായി അവതരിപ്പിക്കുന്ന ഏക സന്ദർഭമായിരുന്നു ഇത്. അനുയായികൾക്കൊപ്പം തന്നെ ചേർന്നുകൊണ്ട് അനുഷ്ഠാനങ്ങൾ പൂർത്തിയാക്കാനും അപ്പപ്പോൾ വരുന്ന ആശങ്കകൾ അകറ്റി മുന്നോട്ടു പോകാനും തിരുനബിﷺ ആവശ്യം പോലെ അവസരങ്ങൾ നൽകി.

 

Tweet 1120

ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. തിരുനബിﷺ ത്വവാഫ് നിർവഹിച്ചതിനു ശേഷം സംസമിന്റെ അടുക്കലേക്ക് ചെന്നു. അബ്ദുൽ മുത്തലിബിന്റെ സന്തതികളായിരുന്നു വെള്ളം കോരി കൊടുത്തിരുന്നത്. നബിﷺ അവരോടു വെള്ളം ആവശ്യപ്പെടുകയും ഒരു പാത്രത്തിൽ അവർ വെള്ളം എടുത്തു കൊടുക്കുകയും നബിﷺ അതിൽ നിന്നും കുടിക്കുകയും ചെയ്തു. ശേഷം, ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു. നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ ജോലി തുടർന്നു കൊള്ളുക. ഏറ്റവും നല്ല പ്രവൃത്തിയാണ്  നിങ്ങൾ ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത്.

തുടർന്നുള്ള കർമങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഇമാം അഹ്മദ്(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്നു.  ‘ത്വവാഫുൽ ഇഫാള’ നിർവഹിച്ചതിനു ശേഷം അന്നേ ദിവസം തന്നെ നബിﷺ മിനയിലേക്ക് മടങ്ങി. അയ്യാമുത്തശ്’രീഖിന്റെ മൂന്നു ദിവസങ്ങളും മിനയിൽ താമസിച്ചു.  കൂടെയുള്ളവരോടൊപ്പം ഓരോ സമയത്തെയും നിസ്കാരങ്ങൾ ജമാഅത്തായി ചുരുക്കി അഥവാ ഖസ്റാക്കി നിർവഹിച്ചു. ബശീറുബ്നു സുഹൈം(റ) എന്ന സ്വഹാബിയോട് ഇപ്രകാരം വിളിച്ചു പറയുവാൻ തിരുനബിﷺ കല്പിച്ചു. അറിയുക! സത്യ വിശ്വാസികൾ അല്ലാതെ  സ്വർഗ്ഗത്തിൽ പ്രവേശിക്കുകയില്ല! അയ്യാമുത്തശ്’രീഖിന്റെ ദിവസങ്ങൾ കഴിക്കാനും കുടിക്കാനുമുള്ള  ദിവസങ്ങളാണ്.

അയ്യാമുത്തശ്’രീഖിന്റെ ദിവസങ്ങളിൽ തിരുനബിﷺ നിർവഹിച്ച പ്രധാന കർമം ജംറയിൽ പോയി കല്ലേറു നിർവഹിക്കുക എന്നതായിരുന്നു. ഓരോ ദിവസവും മധ്യാഹ്നത്തിനു ശേഷം കാൽനടയായി പോയി ഏറു കഴിഞ്ഞു മടങ്ങി വരികയായിരുന്നു പതിവ്. പെരുന്നാൾ ദിവസം ഒരു ജംറയിൽ മാത്രമായിരുന്നു എറിഞ്ഞതെങ്കിൽ തുടർന്നുള്ള മൂന്നു ദിവസങ്ങളിൽ മൂന്നു ജംറകളിലും ഏഴു കല്ലുകൾ വീതം എറിഞ്ഞിരുന്നു.

അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു ഉമറി(റ)ൽ നിന്ന് ഇമാം ബുഖാരി(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്നു. തിരുനബിﷺ ഏഴു കല്ലുകൾ വീതമാണ് എറിഞ്ഞത്. ഓരോ കല്ലുകൾ എറിയുമ്പോഴും അല്ലാഹുഅക്ബർ എന്ന് പറയും. ഒന്നാമത്തെയും രണ്ടാമത്തെയും ജംറകളിൽ എറിഞ്ഞതിനു ശേഷം അല്പം മുമ്പോട്ടു നീങ്ങി ഖിബ്‌ലക്കഭിമുഖമായി നിന്ന് കൈകളുയർത്തി പ്രാർഥിച്ചിരുന്നു. ശേഷം താഴ്‌വരയുടെ ഭാഗത്തു നിന്ന് കൊണ്ട് ജംറത്തുൽ അഖബയിൽ എറിയും. ജംറത്തുൽ അഖബയിൽ എറിഞ്ഞതിനു ശേഷം അവിടെ നിൽക്കാറുണ്ടായിരുന്നില്ല. ശേഷം, ജംറകളിൽ നിന്ന് തിരിച്ചു പോരും. ഇപ്രകാരമാണ് തിരുനബിﷺ ചെയ്യുന്നതായി ഞാൻ കണ്ടിട്ടുള്ളതു്.

ഇതിൻ്റെ തുടർച്ച ഇമാം ബുഖാരി(റ) രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ഏറു കഴിഞ്ഞു തിരിച്ചു വരുന്ന വഴിയിൽ മസ്ജിദുൽ ഖൈഫിൽ കയറി രണ്ട് റക്അത് ളുഹ്ർ നിസ്കരിക്കുകയും ചെയ്യും. മിനയിൽ താമസിച്ച ദിവസങ്ങളിൽ നബിﷺ മസ്ജിദുൽ ഹറാമിലേക്ക് പോയിട്ടില്ല. നേരെമറിച്ച് ത്വവാഫുൽ വിദാഇനു വേണ്ടി പോകുന്നതു വരെ മിനയിൽ തന്നെയായിരുന്നു ഉണ്ടായിരുന്നത്. ആളുകൾക്ക് വെള്ളം കുടിക്കാൻ കൊടുക്കാനുള്ളത് കൊണ്ട് അയ്യാമുത്തശ്’രീഖിന്റെ ദിവസങ്ങളിൽ മക്കയിൽ താമസിക്കുവാൻ അബ്ബാസ്(റ) എന്നവർ തിരുനബിﷺയോട് അനുവാദം ചോദിച്ചു. അവിടുന്ന്  അദ്ദേഹത്തിന് സമ്മതം നൽകി.

ഒട്ടകത്തെ മേയ്ക്കുന്ന ഇടയന്മാരും മിനയുടെ പുറത്ത് താമസിക്കുവാനും വൈകി എറിയുവാനും തിരുനബിﷺയോട് അനുവാദം ചോദിക്കുകയും അവർക്ക് ഇളവ് നൽകുകയും ചെയ്തു എന്ന് ഇമാം അഹ്മദി(റ)ന്റെ നിവേദനത്തിൽ കാണാം.

മിനയിൽ താമസിച്ച മൂന്നു ദിവസങ്ങളിലും തിരുനബിﷺയുടെ വൈജ്ഞാനിക ഉപദേശങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. അബൂ നള്ർ(റ)വിൽ നിന്നും ഇമാം അഹ്മദ്(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. അയ്യാമുത്തശ്’രീഖിന്റെ ദിവസങ്ങളിൽ തിരുനബിﷺയുടെ ഖുത്വുബ കേട്ട ഒരാൾ ഇങ്ങനെയാണ് എന്നോട് പങ്കുവെച്ചത് “അല്ലയോ ജനങ്ങളെ, അറിയുക! നിങ്ങളുടെ റബ്ബ് ഏകനാണ്. അറിയുക! അറബിക്ക് അനറബിയെക്കാൾ ഒരു ശ്രേഷ്ഠതയുമില്ല. അനറബിക്ക് അറബിയെക്കാളും മഹത്വമില്ല. ചുവന്നവന് കറുത്തവനെക്കാളോ കറുത്തവന് ചുവന്നവനെക്കാളോ മഹത്വങ്ങളില്ല. മഹത്വങ്ങളുടെ മാനദണ്ഡം തഖ്‌വയാണ്. തിരുനബിﷺ തുടർന്ന് ഇങ്ങനെ ചോദിച്ചു. ഞാൻ നിങ്ങൾക്ക് എത്തിച്ചു തന്നില്ലയോ? അഥവാ നിങ്ങൾക്ക് എത്തിച്ചു തരേണ്ട സന്ദേശം ഞാൻ കൃത്യമായി പകർന്നു തന്നില്ലയോ എന്ന്.

 

 

Tweet 1121

മിനായിലെ ആരാധനാ കർമങ്ങളും ജീവിതവും കഴിഞ്ഞ് അയ്യാമുത്തശ്’രീഖിന്റെ അവസാന ദിവസം മധ്യാഹ്നം പിന്നിട്ടതും ജംറയിൽ എറിഞ്ഞതിനു ശേഷം തിരുനബിﷺ മിനായിൽ നിന്നും പുറപ്പെട്ടു. ‘അൽ മുഹസ്വബ്’ വഴിയായിരുന്നു മടക്കം. ബനൂ കിനാനക്കാരുടെ ഒരു ഉയർന്ന പ്രദേശമായിരുന്നു അത്. ഇന്ന് ആ സ്ഥലത്ത് വഴികളും കെട്ടിടങ്ങളുമാണ്. അവിടെ എത്തിയപ്പോൾ അബൂ റാഫിഅ്(റ) തിരുനബിﷺക്ക് വേണ്ടി ഒരു ടെന്റ് ഉണ്ടാക്കിയിരുന്നു. നബിﷺ അവിടെ കയറി. ഇതു സംബന്ധിയായി ഇമാം ബുഖാരി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്ന ഹദീസ് ഇങ്ങനെ വായിക്കാം. അബൂഹുറൈറ(റ)  പറയുന്നു. തിരുനബിﷺ മിനയിൽ ആയിരിക്കെ  ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞു. നാളെ നാം ബനൂ കിനാനക്കാരുടെ ഉയർന്ന പ്രദേശത്ത് ഇറങ്ങുന്നതാണ്. സത്യനിഷേധത്തിന്റെ പേരിൽ അവർ പരസ്പരം  സത്യം ചെയ്ത സ്ഥലമാണ് അത്. ‘അൽ മുഹസ്സബ്’ അതായത് ഖുറൈശികളും കിനാനക്കാരും ഒരുമിച്ചു കൂടി മുഹമ്മദ് നബിﷺയെ അവർക്ക് വിട്ടു കൊടുക്കുന്നത് വരെ ബനൂ ഹാശിമുമായും ബനുൽ മുത്ത്വലിബുമായും വിവാഹ ബന്ധമോ വ്യാപാരബന്ധമോ ഉണ്ടാവുകയില്ല എന്ന് പ്രതിജ്ഞ ചെയ്ത സ്ഥലമാകുന്നു അത്.

ഇമാം ബുഖാരി(റ) അനസ് ബിനു മാലികി(റ)ൽ നിന്ന് നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. അനസ്(റ) പറഞ്ഞു. തിരുനബിﷺ ളുഹ്റും അസ്റും മഗ്‌രിബും ഇശാഉം മുഹസ്സബിൽ വെച്ചാണ് നിസ്കരിച്ചത്. ശേഷം അവിടെത്തന്നെ കിടന്നുറങ്ങി. പിന്നീട് കഅ്ബയിലേക്ക് പുറപ്പെടുകയും ത്വവാഫ് നിർവഹിക്കുകയും ചെയ്തു.

മൂന്നുദിവസത്തെ മിനാവാസത്തിനുശേഷം തിരുനബിﷺ നിർവഹിച്ച തുടർക്കർമങ്ങളെ കുറിച്ചാണ് അനസുബ്നു മാലിക്(റ) പറഞ്ഞു തന്നത്.

ഈ സന്ദർഭത്തിലാണ് തിരുനബിﷺയുടെ പത്നി മഹതി ആഇശ(റ) ഉംറ നിർവഹിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം തിരുനബിﷺയോട് പ്രകടിപ്പിച്ചത്. അപ്പോൾ നബിﷺ ആഇശ(റ)യുടെ സഹോദരൻ അബ്ദുറഹ്മാനി(റ)നോട് ആഇശ(റ)യെയും കൊണ്ട് തൻഈമിലേക്ക് പോകുവാനും അവിടെ നിന്ന് ഇഹ്റാമിൽ പ്രവേശിച്ചു ആഇശ(റ)യെ ഉംറ നിർവഹിപ്പിക്കാനും നിർദ്ദേശിച്ചു. ആഇശ(റ)യെ സന്തോഷിപ്പിക്കാൻ വേണ്ടിയായിരുന്നു അങ്ങനെ നിർദ്ദേശിച്ചത്. അതുപ്രകാരം   ആഇശ(റ) തന്റെ സഹോദരൻ അബ്ദുറഹ്മാന്റെ(റ) കൂടെ തൻഈമിലേക്ക് പുറപ്പെട്ടു. ഇഹ്റാമിൽ പ്രവേശിച്ചു. മക്കയിൽ വന്ന് ഉംറയും നിർവഹിച്ചു. രാത്രിയോടു കൂടി ഉംറ പൂർത്തിയായി. അന്ന് രാത്രി തന്നെ തന്റെ സഹോദരന്റെ കൂടെ ആഇശ(റ)  തിരുനബിﷺയുടെ അടുത്തേക്ക് വരികയും ചെയ്തു. തിരുനബിﷺ അപ്പോഴും മുഹസ്സബിലായിരുന്നു ഉണ്ടായിരുന്നത്. ആഇശ(റ) മടങ്ങി വന്നതിനു ശേഷമാണ് നബിﷺ തന്റെ കുടെയുള്ള ആളുകൾക്ക് പോകാനുള്ള അനുമതി നൽകിയത്.

മിനായിലെ കർമങ്ങളെല്ലാം കഴിഞ്ഞ് ആളുകളെല്ലാം ഹജ്ജ് പൂർത്തിയാക്കിയപ്പോൾ മഹതി ആഇശ(റ)ക്ക്  ഉണ്ടായിരുന്ന ദുഃഖവും തുടർന്നുള്ള നിർദ്ദേശവും ഇമാം ബുഖാരി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്. ആഇശ(റ) പറഞ്ഞു. അല്ലാഹുവിന്റെ ദൂതരെﷺ, അവിടുന്ന് ഹജ്ജും ഉംറയുമായിട്ടാണല്ലോ മടങ്ങി പോകുന്നത്. ഞാൻ ഹജ്ജ് മാത്രം കൊണ്ടാണല്ലോ മടങ്ങി പോകുന്നത്. അപ്പോൾ നബിﷺ അബ്ദുറഹ്മാനോ(റ)ട് മഹതിയുടെ കൂടെ തൻഈമിലേക്ക് പോകാൻ കൽപ്പിച്ചു. അങ്ങനെ ഹജ്ജിനു ശേഷം ദുൽഹജ്ജ് മാസത്തിൽ തന്നെ അവർ ഉംറ നിർവ്വഹിക്കുകയും ചെയ്തു.

ഇമാം ബുഖാരി(റ)യുടെ തന്നെ നിവേദനം തുടരുന്നു. ഉംറ നിർവഹിച്ചതിനു ശേഷം പാതിരാ സമയത്താണ് ആഇശ(റ)  തിരുനബിﷺയുടെ അടുക്കൽ എത്തിയത്. അപ്പോൾ അവിടുന്ന്  ചോദിച്ചു. ഉംറ കഴിഞ്ഞോ? ആഇശ(റ) പറഞ്ഞു, അതെ. അപ്പോൾ നബിﷺ  സ്വഹാബിമാർക്ക് പോകാനുള്ള അനുമതി നൽകി. അവർ യാത്ര ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു.

അപ്പോൾ അവരോട് വിടവാങ്ങൽ ത്വവാഫിനെ കുറിച്ച് തിരുനബിﷺ ഓർമപ്പെടുത്തി. ഇബ്നു അബ്ബാസ്(റ) പറയുന്നു. “അവസാനത്തെ ബന്ധം കഅ്ബയോട് ആക്കുവാൻ ജനങ്ങൾ കൽപ്പിക്കപ്പെട്ടു.” ഇമാം ബുഖാരി(റ)യും മുസ്‌ലിമും(റ) റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്ന മറ്റൊരു ഹദീസിന്റെ ആശയം ഇങ്ങനെയാണ്. മുഹസ്സബിൽ താമസിച്ച ആ ദിവസം രാത്രി തന്നെ തിരുനബിﷺ  സ്വഹാബിമാരോട് ത്വവാഫുൽ വിദാഇനു വേണ്ടി പുറപ്പെടാൻ കൽപിച്ചു. സുബ്ഹി നിസ്കാരത്തിന് മുമ്പായി അവർ കഅ്ബ ത്വവാഫ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. ശേഷം മദീനയിലേക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു.

اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنٰا مُحَمَّدٍ

 

Tweet 1122

എല്ലാവരും മദീനയിലേക്ക് പുറപ്പെടാമെന്ന് പറഞ്ഞപ്പോഴും ചില നിവാരണങ്ങൾ ആവശ്യമുണ്ടായിരുന്നു. ആർത്തവകാരികൾ വിടവാങ്ങൽ ത്വവാഫ് നിർവഹിക്കേണ്ടതുണ്ടോ എന്നായിരുന്നു അത്.

ആഇശ(റ)യിൽ നിന്ന് ഇമാം ബുഖാരി(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. പ്രവാചക പത്നി സ്വഫിയ്യ ബിൻ ഹുയയ്യിന്(റ) തവാഫുൽ വിദാഇനു മുമ്പ് ആർത്തവം ആരംഭിച്ചു. ഞാൻ ഈ വിവരം തിരുനബിﷺയെ അറിയിച്ചു. അവിടുന്ന്  ചോദിച്ചു. അവർ നമ്മളെ തടഞ്ഞു വെക്കുമോ? അപ്പോൾ ആയിശ(റ) പറഞ്ഞു. അവർ ത്വവാഫുല് ഇഫാള അഥവാ ഹജ്ജിന്റെ ത്വവാഫ് നിർവഹിച്ചു കഴിഞ്ഞതാണ്. അപ്പോൾ നബിﷺ പറഞ്ഞു. എങ്കിൽ വിരോധമില്ല. തവാഫുൽ വിദാഅ് നിർബന്ധമില്ല എന്ന് സാരം.

തിരുനബിﷺയും ഒപ്പമുള്ളവരും ത്വവാഫുൽ വിദാഅ് നിർവഹിച്ചതിനു ശേഷം മസ്ജിദുൽ ഹറാമിൽ നിന്നും നേരെ മദീന ലക്ഷ്യമാക്കി നീങ്ങി. മക്കയുടെ താഴ്ഭാഗത്തുള്ള കുദായ് വഴിയാണ് പുറപ്പെട്ടത്. പത്ത് ദിവസമാണ് നബിﷺ മക്കയിൽ താമസിച്ചത്. മക്കയുടെ ഉയർന്ന ഭാഗമായ ‘കദാഅ്’ എന്ന സ്ഥലത്തുകൂടെ നബിﷺ മക്കയിൽ പ്രവേശിക്കുകയും താഴ്ന്ന ഭാഗത്തു കൂടെ അഥവാ കുദായ് വഴി മടങ്ങിപ്പോവുകയും ചെയ്തു. ഇമാം ബുഖാരി(റ)യും മുസ്‌ലിമും(റ) ഇക്കാര്യം നിവേദനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്.

മടക്കയാത്രയിൽ  ഗദീറുഖും എന്ന സ്ഥലത്തിറങ്ങി. ഒരു ജലതടാകമായിരുന്നു അത്.  അവിടെ വെച്ചു കൊണ്ട് സ്വഹാബികളോട് തിരുനബിﷺ ഒരു നീണ്ട പ്രഭാഷണം നടത്തി. അല്ലാഹുവിൻ്റെ ഗ്രന്ഥം അനുസരിച്ചുകൊണ്ട് ജീവിക്കണമെന്നും ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട മത വിധികൾ ഏതാണെന്നും ഒക്കെ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒരു പ്രഭാഷണമായിരുന്നു അത്. സൈദുബ്നു അര്‍ഖ(റ)മിൽ നിന്ന് ഇമാം മുസ്‌ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. മക്കയുടെയും മദീനയുടെയും ഇടയിലുള്ള ‘ഖുമ്മ്’ എന്ന സ്ഥലത്ത് വെച്ചു തിരൂനബിﷺ ഞങ്ങളെ അഭിസംബോധന ചെയ്തു കൊണ്ട് എഴുന്നേറ്റുനിന്നു. അല്ലാഹുവിൻ്റെ മഹത്വത്തെ വാഴ്ത്തുകയും  ഞങ്ങളെ ഉപദേശിക്കുകയും ഉദ്ബോധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

ശേഷം പറഞ്ഞു. അല്ലയോ ജനങ്ങളെ, ഞാൻ ഒരു മനുഷ്യൻ മാത്രമാണ്. അല്ലാഹുവിന്റെ ദൂതൻ എന്റെ അടുക്കലേക്ക് വരികയും ഞാൻ ഉത്തരം കൊടുക്കുകയും ചെയ്യാറായിട്ടുണ്ട്.  അമൂല്യമായ രണ്ടു വസ്തുക്കൾ ഞാൻ നിങ്ങൾക്ക് തന്നേച്ചു പോവുകയാണ്. അതിലൊന്ന് അല്ലാഹുവിന്റെ ഗ്രന്ഥമാണ്. അതിൽ സന്മാർഗ്ഗവും പ്രകാശവുമുണ്ട്. അതു കൊണ്ട് അല്ലാഹുവിന്റെ കിതാബിനെ നിങ്ങൾ സ്വീകരിക്കുകയും അതിനെ മുറുകെ പിടിക്കുകയും ചെയ്യുക. അങ്ങനെ ഖുർആനിനെക്കുറിച്ച് അവർക്ക് പ്രേരണയും പ്രോത്സാഹനവും നൽകി.

ശേഷം അവിടുന്ന് പറഞ്ഞു. രണ്ടാമത്തേത് എന്റെ കുടുംബമാണ്. അഥവാ അഹ്‌ലുബൈത്. എന്റെ കുടുംബത്തിന്റെ വിഷയത്തിൽ നിങ്ങളോട് ഞാൻ അല്ലാഹുവിനെ ഓർമിപ്പിക്കുന്നു. എന്റെ കുടുംബത്തിന്റെ വിഷയത്തിൽ നിങ്ങളോട് ഞാൻ അല്ലാഹുവിനെ ഓർമിപ്പിക്കുന്നു. എന്റെ കുടുംബത്തിന്റെ വിഷയത്തിൽ നിങ്ങളോട് ഞാൻ അല്ലാഹുവിനെ ഓർമിപ്പിക്കുന്നു. സൈദുബ്നു അർഖം ഇത് പറയുമ്പോൾ ഹുസൈനുബ്നു സ്വബ്റ(റ) ചോദിച്ചു. അല്ലയോ സൈദേ(റ), ആരാണ് നബിﷺയുടെ കുടുംബം. അവിടുത്തെ ഭാര്യമാർ നബി കുടുംബമല്ലേ? സൈദുബ്നു അർഖം(റ) പറഞ്ഞു. അവിടുത്തെ ഭാര്യമാർ കുടുംബത്തിൽ പെട്ടവർ തന്നെയാണ്. എന്നാൽ അഹ്‌ലുബൈത് കൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് തിരുനബിﷺക്കു ശേഷം സക്കാത്ത് നിഷിദ്ധമായ ആളുകളാണ്. ഹസൻ(റ) ചോദിച്ചു. ആരൊക്കെയാണ് അവർ. സൈദുബ്നു അർഖം(റ) പറഞ്ഞു. അലി(റ), അഖീൽ ജഅ്ഫർ(റ), അബ്ബാസ്(റ) തുടങ്ങിയവരുടെ കുടുംബങ്ങളാണ്. ഇവർക്കെല്ലാം സകാത് നിഷിദ്ധമാണ്. ഹുസൈൻ(റ) പറഞ്ഞു. ശരി, അഥവാ ബോധ്യമായിരിക്കുന്നു.

തുടർന്ന് അലി(റ)യുടെ മഹത്വം പ്രത്യേകം തിരുനബിﷺ എടുത്തു പറഞ്ഞു. യമനികൾ അലി(റ)ക്കെതിരെ പറഞ്ഞുണ്ടാക്കിയ ആരോപണങ്ങളിലെ യാഥാർത്ഥ്യവും അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ നിരപരാധിത്തവും തിരുനബിﷺ പ്രത്യേകം വിശദീകരിച്ചു. എന്നാൽ, ഇതിനെ ആസ്പദമാക്കി തിരുനബിﷺക്ക് ശേഷം ഖലീഫയാവേണ്ടത് അലി(റ)യായിരുന്നു എന്ന ശിയാക്കളുടെ വാദം ശരിയല്ല.

 

Tweet 1123

തിരുനബിﷺ മദീനയിലേക്കുള്ള യാത്ര തുടർന്നു. ദുൽഹുലൈഫയിൽ എത്തിയപ്പോൾ രാത്രിയായി. അന്നവിടെ താമസിച്ചു. നേരം പുലർന്നപ്പോൾ മദീനയിലേക്കുള്ള യാത്ര തുടർന്നു. മദീന  ദൃഷ്ടിയിൽ പെട്ടപ്പോൾ തിരുനബിﷺ മൂന്ന് തവണ ‘അല്ലാഹു അക്ബർ’ എന്ന് പറഞ്ഞു. ശേഷം  സവിശേഷമായ ചില മന്ത്രങ്ങൾ ഉരുവിട്ടു. ആശയം ഇപ്രകാരമാണ്. ബുഖാരി(റ)യും മുസ്‌ലിമും(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. അല്ലാഹുവല്ലാതെ ആരാധനക്കർഹനില്ല. അവനൊരു പങ്കുകാരുമില്ല. എല്ലാ അധികാരങ്ങളും അവന് മാത്രമാണ്. എല്ലാ സ്തോത്രങ്ങളും അവന്. അവൻ എല്ലാ കാര്യങ്ങൾക്കും കഴിവുള്ളവൻ. അവനോട് പശ്ചാത്തപിച്ചും അവന് ആരാധനകൾ അർപ്പിച്ചും സുജൂദ് നിർവഹിച്ചും സ്തോത്രങ്ങൾ സമർപ്പിച്ചും ഞങ്ങൾ മടങ്ങുകയാണ്. അല്ലാഹു അവന്റെ വാഗ്ദാനങ്ങൾ പാലിച്ചിരിക്കുന്നു. അവന്റെ അടിമയെ സഹായിച്ചിരിക്കുന്നു. എല്ലാ സഖ്യകക്ഷികളെയും ഒറ്റയ്ക്ക് പരാജയപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു.

ദീർഘകാലത്തെ സ്വപ്നങ്ങളുടെ പൂർത്തീകരണം. അതിജീവനത്തിന്റെയും ആശയ സംസ്ഥാപനത്തിന്റെയും പൂർത്തീകരണം സാധ്യമായിരിക്കുന്നു. എല്ലാ ഇരുട്ടുകളെയും നീക്കി വെളിച്ചം സ്ഥാപിക്കാനായി. ലോകത്തേക്ക് മുഴുവനും, എല്ലാ കാലത്തേക്കും പ്രയുക്തമായ സാർവകാലികവും സാർവദേശീയവുമായ ആശയത്തെ വിളംബരം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ലോകത്തെ ഏറ്റവും അനുഗ്രഹീതമായ ജന്മത്തിന്റെയും നിയോഗത്തിന്റെയും ദൗത്യം പൂർണമായി സമർപ്പിക്കപ്പെട്ടു കഴിഞ്ഞു. വിടവാങ്ങൽ ഹജ്ജ് കഴിഞ്ഞ് മദീനയിലേക്ക് പോകുമ്പോൾ തിരുനബിﷺയുടെ സഞ്ചാരത്തിന്റെ ഓരോ ചുവടുകളും ലോകത്തോട് പങ്കുവെച്ച ആശയങ്ങളാണിത്.

തിരുനബി കാലം വരെയുള്ള ഓരോ യുഗമാറ്റങ്ങളും അടുത്ത ഒരു പ്രവാചകനുവേണ്ടി ദാഹിക്കുന്നതായിരുന്നു. ഇനിയൊരു പ്രവാചകന്റെയും നിയോഗം ആവശ്യമില്ലാത്ത വിധം അല്ലാഹുവിൻ്റെ സന്ദേശം ലോകത്ത് വിളംബരം ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഇനിയൊരു പ്രവാചകനിയോഗം ഉണ്ടാവില്ലെന്ന ആധികാരിക പ്രഖ്യാപനത്തോടെയാണ് തിരുനബിﷺയുടെ മടക്കയാത്ര.

മക്കയിലെ അറഫയിൽ വച്ച് വിളംബരത്തിന്റെ മഹാസമ്മേളനം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ അഭയവും ആശയവും നൽകിയ മദീനയിൽ അല്പനാളത്തെ ആഘോഷ ജീവിതത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള സഞ്ചാരം പോലെ, വിശ്രമിക്കാൻ നിശ്ചയിക്കപ്പെട്ട ഭൂമിയിലേക്കുള്ള തീർത്ഥാടനം പോലെ, അന്ത്യനാൾ വരെയുള്ള പരകോടികൾ സ്വീകരിക്കാൻ ഏറ്റവും അനുഗ്രഹീതമായ ഇടം തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമായി നിശ്ചയിക്കാനുള്ള പുറപ്പാട് പോലെ, ലോകത്ത് കഴിഞ്ഞുപോയതോ വരാനുള്ളതോ ആയ ഒരു യാത്രയെക്കുറിച്ചും ഒരു സഞ്ചാരത്തെക്കുറിച്ചും വർണ്ണിക്കാനും വിവരിക്കാനും ഭാഷയും വിചാരങ്ങളും ഇത്രമേൽ ദാരിദ്ര്യപ്പെടുന്നുണ്ടാവില്ല.

അത്രമേൽ അക്ഷരങ്ങൾക്കും ആലോചനകൾക്കും വഴങ്ങാത്തത്രയും വിശാലമാണ് തിരുനബിﷺയുടെ ഈ മടക്കയാത്രയുടെ ഉള്ളടക്കം; അതിലെ ഓരോ പാദചലനങ്ങളുടെയും ആശയ സമൃദ്ധി. ഇരുപത്തിമൂന്നോളം വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പ് ഒരു പ്രഘോഷണത്തോടെ ആരംഭിച്ച പ്രവാചകത്വ ദൗത്യ നിർവഹണം അതിൻ്റെ പരിസമാപ്തിയിൽ എത്തിക്കുകയും എണ്ണിത്തിട്ടപ്പെടുത്താവുന്ന തുടർ ദിവസങ്ങളിൽ ആഘോഷങ്ങൾക്കും ഔപചാരികതകൾക്കും വേണ്ടി മദീനയിലേക്ക് തീർഥാടനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇങ്ങനെയെല്ലാമായിരുന്നു തിരുനബിﷺയുടെ മദീനയിലേക്കുള്ള മടക്കം.

പകൽസമയത്തായിരുന്നു തിരുനബിﷺ മദീനയിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചത്. നേരെ എത്തിച്ചേർന്നത് അവിടുത്തെ അനുഗ്രഹീതമായ മസ്ജിദിൽ. എന്നെന്നേക്കുമുള്ള ലോക വിശ്വാസികളുടെ ആസ്ഥാന മന്ദിരത്തിൽ. രണ്ട് റക്അത്ത് നിസ്കാരത്തിനു ശേഷം അവിടുന്ന് ജനങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി ഇരുന്നു കൊടുത്തു. ശേഷമായിരുന്നു വീട്ടിലേക്ക് മടങ്ങിയത്. ഇമാം ബുഖാരി(റ)യും മുസ്‌ലിമും(റ) നിവേദനം ചെയ്ത ഹദീസിൽ ഈ ആശയങ്ങൾ കാണാം. ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ആധികാരികവും അനുഗ്രഹീതവുമായ ഹജ്ജ് കർമം പൂർത്തിയായി. ഏറ്റവും അനുഗ്രഹങ്ങൾ നിറഞ്ഞ അമീറും അനുയായികളും സ്വന്തം ഭവനങ്ങളിലേക്ക് മടങ്ങിയെത്തി കഴിഞ്ഞു. അന്ത്യനാൾ വരെയുള്ള ഓരോ ഹാജിമാരും മടങ്ങിയെത്തുമ്പോൾ ഈ നിമിഷങ്ങൾ പുനർവായിക്കപ്പെടും. അന്നത്തെ മനസ്സും മന്ത്രവും എക്കാലത്തും പുനർവായിക്കുകയും ഉദ്ധരിക്കുകയും ചെയ്യും.

اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنٰا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلِّمْ

 

Tweet 1124

തിരുനബിﷺയുടെ ആത്മീയ അനുഷ്ഠാനങ്ങളിൽ സ്വതന്ത്രമായ ഒരു അധ്യായമാണ് അവിടുത്തെ ഖുർആൻ പാരായണം. ലോകത്തെ ഏതൊരു ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ഖുർആന് സ്വതന്ത്രമായ അസ്ഥിത്വവും വ്യക്തിത്വവുമുണ്ട്. അല്ലാഹുവിൻ്റെ വചനം എന്നതാണ് ഖുർആനിന്റെ മൗലികമായ ഏറ്റവും വലിയ മഹത്വം. അനുഗ്രഹം പ്രതീക്ഷിച്ചുകൊണ്ട് ഏറ്റവും കൂടുതൽ പാരായണം ചെയ്യപ്പെടുന്നത് എന്ന പ്രത്യേകതയും ഖുർആനിന്റേത് മാത്രമാണ്. ലോകത്ത് എവിടെയുമുള്ള ലക്ഷക്കണക്കിന് വിശ്വാസികൾ  തുടക്കം മുതൽ ഒടുക്കം വരെ നിരന്തരമായി പാരായണം ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഖുർആനിലെ ഓരോ സൂക്തങ്ങളെയും അക്ഷരങ്ങളെയും അതിന്റെ എല്ലാ സാധ്യതകളിലൂടെയും പഠന വിധേയമാക്കപ്പെടുന്നു എന്നതും പ്രത്യേകതയോടെ തന്നെ മനസ്സിലാക്കേണ്ടതാണ്.

അല്ലാഹുവിൻ്റെ വചനം എന്ന അർഥത്തിൽ അനുഗ്രഹം പ്രതീക്ഷിച്ചു പാരായണം ചെയ്യുന്ന വിശ്വാസി, നിരന്തരമായ ഒരു ആത്മീയ വ്യാപാരത്തിലും ആസ്വാദനത്തിലുമാണ് ഏർപ്പെടുന്നത്. ലോകത്തെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വ്യാഖ്യാനിക്കപ്പെടുന്ന ഗ്രന്ഥം എന്ന അർഥത്തിൽ ഖുർആനിന്റെ ആശയനങ്ങളെക്കുറിച്ച് മനന പഠനങ്ങൾ നടത്തുന്നവർ ധൈഷണികവും ബൗദ്ധികവുമായ ഏറ്റവും വലിയ വ്യവഹാരത്തിലാണ് ഏർപ്പെടുന്നത്. ഖുർആനിന്റെ ഭാഷയെ കുറിച്ച് പഠിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുന്നവർ ഏറ്റവും സമഗ്രമായ ഭാഷാ പഠനങ്ങളെയാണ് അഭിമുഖീകരിക്കുന്നത്.

അവതരണത്തിന് 1500 വർഷം പിന്നിടുമ്പോഴും നവ്യമായ ഭാഷാ ഭാവം നിലനിർത്താനാവുന്നു എന്നത് ഖുർആനിന്റെ മാത്രം പ്രത്യേകതയാണ്. ഇത്രമേൽ പഴക്കമുള്ള ഒരു ഗ്രന്ഥവും രചനാ കാലത്തെയോ അവതരണ കാലത്തെയോ തനതു ഭാഷയിൽ പ്രാഥമികമായി തന്നെ വായിക്കുകയും മനസ്സിലാക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നില്ല. ലോകത്തെ ഏതു രചനകളും വിരചിതമായ ഭാഷ പഠിക്കുന്നതിലൂടെ വായിക്കാനും മനസ്സിലാക്കാനും സാധിച്ചു എന്ന് വരും. ഖുർആൻ പാരായണത്തിന് കേവലം അറബി ഭാഷ മാത്രം അറിഞ്ഞാൽ പോരാ. ഖുർആൻ പാരായണത്തിന് സ്വതന്ത്രമായ ഒരു പാരായണ ശാസ്ത്രമുണ്ട്. അത് അവലംബിച്ചും ആശ്രയിച്ചും പാരായണം ചെയ്യുമ്പോൾ മാത്രമേ ഖുർആൻ പാരായണം എന്ന് പറയാനാവൂ. പാരായണത്തിലെ താളഭേദങ്ങൾ ആശയ വ്യത്യാസങ്ങളെ വരെ രൂപപ്പെടുത്തും.

ഖുർആനിന്റെ പാരായണ രീതി ഗദ്യപാരായണമോ പദ്യപാരായണമോ അല്ല. മറിച്ച്, സ്വതന്ത്രമായ ഒരു ശൈലി തന്നെയാണ് എന്നത് അഭിമാനകരമായ ഒരു യാഥാർത്ഥ്യമാണ്.

ഈ ചേരുവകൾ എല്ലാമുള്ള ഖുർആൻ തിരുനബിﷺയോട് ചേർത്തുവച്ചുകൊണ്ട് പലതലങ്ങളിൽ നിന്നും നമുക്ക് വായിക്കാനുണ്ട്. ആത്മീയമായ ഒരു അനുഷ്ഠാനുമുറ എന്ന രീതിയിൽ തിരുനബിﷺയുടെ ഖുർആൻ സമീപനങ്ങളും പാരായണ ചിട്ടകളുമാണ് ഈ അധ്യായത്തിൽ പരിശോധിക്കുന്നത്. ഖുർആൻ ഉയർത്തിയ വൈവിധ്യമാർന്ന വിപ്ലവങ്ങളും വിചാരങ്ങളും സാമൂഹിക ധൈഷണിക സംഭാവനകളും സ്വതന്ത്രമായി തന്നെ പല അധ്യായങ്ങളായി വായിക്കേണ്ടതാണ്.

ഖുർആൻ പാരായണ നിയമങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനം തിരുനബിﷺ എങ്ങനെ പാരായണം ചെയ്തിരുന്നുവോ അപ്രകാരം എന്നു വരുമ്പോൾ തിരുനബിﷺയുടെ പാരായണം ഒരു വിജ്ഞാന ശാഖയുടെ രൂപീകരണമായിരുന്നു.

ഖത്താദ(റ)യിൽ നിന്ന് ഇമാം ബുഖാരി(റ) ഉദ്ധരിക്കുന്നു. തിരുനബിﷺയുടെ ഖുർആൻ പാരായണത്തെക്കുറിച്ച് അനസുബ്നു മാലികി(റ)നോട് ഒരാൾ ചോദിച്ചു. ഓരോ അക്ഷരങ്ങളും അതിൻ്റെ ദൈർഘ്യം പാലിച്ചു കൊണ്ടായിരുന്നു എന്ന് അദ്ദേഹം മറുപടി പറഞ്ഞു. ഖുർആനിലെ ഒന്നാം അധ്യായത്തിലെ ഓരോ സൂക്തങ്ങളും അതുപ്രകാരം ഓതി കേൾപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. ഓരോ അക്ഷരങ്ങൾക്കും അതിനാവശ്യമായ ദൈർഘ്യം പാലിച്ചു കൊണ്ടായിരുന്നു പാരായണം ചെയ്തിരുന്നത് എന്നും വിശദീകരിച്ചു.

തിരുനബിﷺയുടെ പാരായണം കേട്ടാൽ ഓരോ സൂക്തങ്ങൾക്കും ഓരോ അക്ഷരങ്ങളും വേറിട്ടു തന്നെ വ്യക്തമാകുമായിരുന്നു. അക്ഷരങ്ങളോ സൂക്തങ്ങളോ ഒന്നിനുമേൽ ഒന്നുചേർന്ന് അവ്യക്തമാകുമായിരുന്നില്ല.

 

Tweet 1125

തിരുനബിﷺയുടെ പാരായണ ഭംഗിയും ഖുർആനിക സൂക്തങ്ങൾ ഉദ്ധരിക്കുമ്പോഴുള്ള കൃത്യതയും നിരവധി ഹദീസുകളിൽ നിന്ന് നമുക്ക് വായിക്കാൻ കഴിയും. ഇമാം അഹ്മദ്(റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു. ഇബ്നു അബീ ഖൈസമാ(റ) രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. തിരുനബിﷺയുടെ പത്നിമാരിൽ ഒരാളോട് അവിടുത്തെ ഖുർആൻ പാരായണത്തെക്കുറിച്ച് ചോദിച്ചു. നിങ്ങൾക്ക് അങ്ങനെ സാധ്യമല്ല എന്നായിരുന്നു മറുപടി. എന്നാൽ അതൊന്നു വർണിച്ചു തരൂ. അപ്പോൾ മഹതി അവർകൾ ഓരോ അക്ഷരങ്ങളും വ്യക്തമാക്കുന്ന വിധം വളരെ ചിട്ടയോടെയുള്ള ഒരു പാരായണം കേൾപ്പിച്ചു കൊടുത്തു.

തിരുനബിﷺയുടെ പാരായണം ഓരോ അക്ഷരങ്ങളും വാക്കുകളും വേറിട്ടു മനസ്സിലാകുന്നതും ആശയം വ്യക്തമാക്കുന്നതുമിയിരുന്നു എന്ന ആശയം ഉൾക്കൊള്ളുന്ന പല നിവേദനങ്ങളും വ്യത്യസ്ത ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ കാണാം.

ഇമാം കുറൈബ്(റ) പറയുന്നു. തിരുനബിﷺയുടെ പാരായണം എങ്ങനെയായിരുന്നു എന്ന് അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു അബ്ബാസി(റ)നോട് ഞാൻ ചോദിച്ചു. തിരുനബിﷺ അവിടുത്തെ ഭവനങ്ങളിൽ ഏതെങ്കിലും ഒരു ഭവനത്തിൽ വച്ച് ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്യുമ്പോൾ പുറത്തുള്ളവർക്ക് വ്യക്തമായി കേൾക്കാമായിരുന്നു.

തിരുനബിﷺ അവിടുത്തെ വീട്ടിലിരുന്ന് പാരായണം ചെയ്യുന്നത് എനിക്ക് എൻ്റെ വീട്ടിലിരുന്ന് കേൾക്കാമായിരുന്നു എന്നു പറഞ്ഞ നിവേദനവും ഇബ്നു അബ്ബാസി(റ)ൽ നിന്നുതന്നെ ഉദ്ധരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

തിരുനബിﷺ രാത്രിയിൽ ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്യുമ്പോൾ ശബ്ദത്തിലായിരുന്നോ പതുക്കെയായിരുന്നോ എന്ന് ബീവി ആഇശ(റ)യോട് അബ്ദുല്ലാഹിബ്നു ഉമർ(റ) ചോദിച്ചു. ചിലപ്പോൾ ഉറക്കയും ചിലപ്പോൾ പതുക്കെയും എന്നായിരുന്നു മഹതിയുടെ മറുപടി. ദീനിൽ വിശാലത നൽകിയ അല്ലാഹുവിന് സ്തുതി എന്ന് ഇബ്നു ഉമർ(റ) പ്രതികരിച്ചു.

ഉറങ്ങുന്നവർക്ക് സമീപത്തുള്ളവർക്കോ ഉറക്കിനോ മറ്റു കാര്യങ്ങൾക്കോ തടസ്സമാകുന്ന വിധം ശബ്ദത്തിൽ തിരുനബിﷺ പാരായണം ചെയ്തിരുന്നില്ല എന്ന് അനസുബ്നു മാലിക്(റ) നിവേദനം ചെയ്ത ഹദീസിൽ കാണാം.

ചില സവിശേഷമായ സന്ദർഭങ്ങളിൽ തീർത്തും വേറിട്ടതും ആശ്ചര്യകരവുമായ ശൈലിയിൽ തിരുനബിﷺ ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്തിരുന്നു. മക്കാ വിജയവേളയിൽ അവിടുന്ന് ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്തതിനെ കുറിച്ച് ഇബ്നുൽ മുഖഫ്ഫൽ(റ) അപ്രകാരം ഒരു വിശദീകരണം നൽകുന്നുണ്ട്. തിരുനബിﷺ അപ്പോൾ സ്വീകരിച്ച ഈണവും ശൈലിയും ഓർത്തു വെക്കുകയും പകർന്നു കൊടുക്കുകയും ചെയ്ത അനുഭവങ്ങളും നിവേദനങ്ങളിൽ നിന്ന് നമുക്ക് വായിക്കാൻ കഴിയും.

തിരുനബിﷺയുടെ പാരായണത്തെ സംബന്ധിച്ച് പരാമർശിക്കപ്പെട്ട പല ഹദീസുകളിലും തിരുനബിﷺയുടെ ശബ്ദ ഭംഗിയെ കുറിച്ച് പ്രത്യേകം എടുത്തു പറയുന്നുണ്ട്. അല്ലാഹു ലോകത്തേക്ക് അയച്ച മുഴുവൻ പ്രവാചകന്മാരും മുഖഭംഗിയും ശബ്ദ ഭംഗിയുമുള്ളവരായിരുന്നു എന്ന ഒരു അനുബന്ധം കൂടി അത്തരം ഹദീസുകളിൽ കാണാം.

തിരുനബിﷺയുടെ ഖുർആൻ പാരായണം കേവലം ഈണവും താളവും എന്നതിനപ്പുറം ഓരോ സൂക്തത്തിന്റെയും ആശയങ്ങൾ ആലോചിച്ചും മനസ്സിൽ ചേർത്തുവച്ചും കൊണ്ടായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടുതന്നെ പാരായണം ചെയ്യുന്ന സൂക്തങ്ങളുടെ ആശയത്തിനനുസരിച്ചുള്ള ശാരീരിക ഭാഷയും ഭാവവും പ്രകടമായിരുന്നു. അല്ലാഹുവിൻ്റെ കാരുണ്യത്തെ പരാമർശിക്കുന്ന സൂക്തങ്ങൾ കടന്നു പോകുമ്പോൾ അല്ലാഹുവിനോട് കരുണ തേടുകയും, അബദ്ധവിശ്വാസികൾക്കും അപകടകാരികൾക്കും അല്ലാഹു ഒരുക്കി വെച്ചിരിക്കുന്ന ശിക്ഷയെക്കുറിച്ച് പരാമർശിക്കുന്ന സൂക്തങ്ങൾ  കടന്നു പോകുമ്പോൾ ശിക്ഷയിൽ നിന്ന് അല്ലാഹുവിനോട് കാവൽ തേടുകയും ചെയ്യുക പതിവായിരുന്നു. എത്രമേൽ ഹൃദയം ചേർത്തുവെച്ചുകൊണ്ടാണ് ഓരോ സൂക്തങ്ങളും പാരായണം ചെയ്തിരുന്നത് എന്നതിന്റെ തെളിവു കൂടിയാണിത്.

اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنٰا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلِّمْ